Finansal krizlerin öngörüsünde markov rejim değişimi modeli: gelişmekte olan ülkelere yönelik bir analiz

Abstract

Bu çalışmanın amacı, gelişmekte olan ülkelerden Türkiye, Arjantin ve Tayland’da 1990-2010 döneminde yaşanan finansal krizlerin öngörülebilirliğini Markov rejim değişimi modelini kullanarak analiz etmektir. Oluşturulan modellerde bağımlı değişken olarak finansal baskı endeksleri hesaplanmış ve bu endeksleri açıklamak üzere literatürden onbeş farklı gösterge bağımsız değişken olarak seçilmiştir. Türkiye’de, reel döviz kurunun trendden sapması, yurtiçi krediler/endüstriyel üretim, enflasyon ve M2/Rezervler; Arjantin’de hisse senedi fiyatı, reel faiz oranı farklılığı, enflasyon ve M2/Rezervler; Tayland’da ticaret dengesi, ticaret haddi, M2/Rezervler ve petrol fiyatı finansal krizlerin öngörüsünde başarılı bulunan göstergelerdendir. Analiz sonucunda Türkiye’de 1994 ve 2001, Arjantin’de 1994, 2002 ve 2009, Tayland’da 1997 ve 2009 yıllarında meydana gelen krizler başarı ile öngörülmüştür.