Denizli Organize Sanayi Bölgesi’nin hava kalitesine katkısının AERMOD dağılım modeli ile belirlenmesi

Abstract

Tez kapsamında, Denizli Organize Sanayi Bölgesi (DOSB)’deki sanayi tesislerinde kömür ve doğalgaz kullanımından kaynaklanan NO2, SO2 ve PM10 emisyonlarının atmosferdeki dağılımları belirlenmiştir. Üç farklı senaryoya göre NO2, SO2 ve PM10 emisyon dağılımlarının belirlenmesi amacıyla AERMOD dağılım modeli kullanılmıştır. Bu senaryolar; hava kirliliği kontrol sistemlerinin olmadığı durum (Senaryo 1), tüm sanayi tesislerinin doğalgaz kullandığı durum (Senaryo 2) ve hava kirliliği kontrol sistemlerinin kullanıldığı durum (Senaryo 3) şeklindedir. Senaryo 1’e göre en yüksek yıllık ortalama NO2, SO2 ve PM10 konsantrasyonları sırasıyla 39 ?g/m3, 176 ?g/m3 ve 291 ?g/m3 şeklinde belirlenmiştir. Senaryo 2’ye göre en yüksek yıllık ortalama NO2, SO2 ve PM10 konsantrasyonları sırasıyla 32 ?g/m3, 0,07 ?g/m3 ve 0,9 ?g/m3’tür. Senaryo 3’e göre en yüksek yıllık ortalama NO2, SO2 ve PM10 konsantrasyonları sırasıyla 24 ?g/m3, 88 ?g/m3 ve 3,8 ?g/m3 olarak gözlemlenmiştir. Senaryo 1’e göre en yüksek saatlik ortalama NO2, SO2 ve PM10 konsantrasyonları sırasıyla 964 ?g/m3, 4.784 ?g/m3 ve 7.932 ?g/m3’tür. Senaryo 2’ye göre en yüksek saatlik ortalama NO2, SO2 ve PM10 konsantrasyonları sırasıyla 799 ?g/m3, 1,7 ?g/m3 ve 22 ?g/m3 şeklinde belirlenmiştir. Senaryo 3’e göre en yüksek saatlik ortalama NO2, SO2 ve PM10 konsantrasyonları sırasıyla 604 ?g/m3, 2.393 ?g/m3 ve 99 ?g/m3 olarak gözlemlenmiştir. Senaryo 1, Senaryo 2 ve Senaryo 3 için 24 saatlik PM10 konsantrasyonları sırasıyla 7.767 ?g/m3, 20 ?g/m3 ve 97 ?g/m3’tür. Maksimum yıllık ortalama NO2, SO2 ve PM10 konsantrasyonları, Senaryo 2’ye göre Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği (SKHKKY)’de belirtilen sınır değerleri sağlamıştır. Senaryo 1’e göre SO2 ve PM10 konsantrasyonları sınır değerlerin üstünde, NO2 konsantrasyonları ise sınır değerin altında kalmıştır. Senaryo 3’e göre SO2 konsantrasyonları sınır değeri aşmış, NO2 ve PM10 konsantrasyonları ise sınır değerleri sağlamıştır. AERMOD dağılım modeli ile belirlenen SO2 ve PM10 konsantrasyonlarının, Denizli’de bulunan iki hava kalitesi izleme istasyonunda ölçülen konsantrasyonlardan daha düşük olduğu görülmüştür.

In the scope of the thesis, the atmospheric dispersions of SO2, PM10 and NO2 emissions sourced from the use of coal and natural gas in Denizli Organized Industrial Region (DOSB) were determined. AERMOD distribution model was used to determine emission distributions of NO2, SO2 and PM10 according to three different scenarios. These scenarios are the case where none emission reduction prevention (Scenario 1), the case where all industrial plants use natural gas (Scenario 2), and the case where emission reduction prevention (Scenario 3). The highest annual average results for NO2, SO2 and PM10 concentrations in Scenario 1 were determined as 39 ?g/m3, 176 ?g/m3, and 291 ?g/m3, respectively. According to the Scenario 2, the highest annual average concentrations of NO2, SO2 and PM10 were 32 ?g/m3, 0.07 ?g/m3, and 0.9 ?g/m3, respectively. The highest annual mean concentrations of NO2, SO2 and PM10 were observed as 24 ?g/m3, 88 ?g/m3, and 3.8 ?g/m3, respectively, for the Scenario 3. The highest hourly average concentrations of NO2, SO2 and PM10 for Scenario 1 were 964 ?g/m3, 4,784 ?g/m3, and 7,932 ?g/m3, respectively. According to the Scenario 2, the highest hourly average results for NO2, SO2 and PM10 concentrations were determined as 799 ?g/m3, 1.7 ?g/m3, and 22 ?g/m3, respectively. The highest hourly average concentrations of NO2, SO2 and PM10 were observed as 604 ?g/m3, 2,393 ?g/m3, and 99 ?g/m3, respectively, for the Scenario 3. The 24-hour PM10 concentrations for the Scenarios 1, 2, and 3 were 7,767 ?g/m3, 20 ?g/m3, and 97 ?g/m3, respectively. The maximum annual average concentrations of NO2, SO2 and PM10 provided the limit values specified in the Turkish Regulation on Industrial Air Pollution Control for the Scenario 2. According to the Scenario 1, SO2 and PM10 concentrations remained above the limit values, while NO2 concentrations remained below the limit value. SO2 concentrations exceeded the limit value, while NO2 and PM10 concentrations provided the limit values for the Scenario 3. The concentrations of SO2 and PM10 determined by the AERMOD dispersion model were lower than those measured at the two air quality monitoring stations in Denizli.