Hilyetü'l-mülük (inceleme - transkripsiyon - dizin)

Abstract

Osmanlı Türkçesinin klasik devri, Türk dilinin yazılı kaynaklar açısından zengin olduğu bir zaman dilimidir. Bu devirde hem manzum hem de mensur pek çok eser yazılmıştır. Doktora tez çalışmamız 17. yy. Osmanlı Türkçesi ile yazılmış bir siyasetname olan ?ilyetü’l-Mül?k’tur. İnceleme konumuz ?ilyetü’l-Mül?k, yazıldığı dönemin standartlaşmış dil özelliklerini göstermekle birlikte kendinden önceki devirlere ait dil özellikleri de göstermektedir. 17. yy.’ın ilk yarısında tercüme edilmiş ?ilyetü’l-Mül?k, sözcük ve ek düzeyinde ikili, yer yer ikiden fazla kullanımların tespit edilmiş olmasıyla Osmanlı Türkçesinin yazımda ve dil kullanımında henüz tam anlamıyla bir standartlaşmanın görülmediği bir örneğidir. Çalışmamızın giriş bölümü, el yazması eser ve yazarı hakkında verilen detaylı bilgiyi içermektedir. Dil incelememiz, devrin genel dil özelliklerinden ziyade metnin dil özelliklerini örneklendirmektedir. Çalışmamızın büyük kısmı transkripsiyon ve dizinden oluşmaktadır. Ekler kısmında, çalışmamızda yararlandığımız el yazmalarının örnek bazı tıpkıbasımları ilave edilmiştir.

The classical period of Ottoman Turkish is a period in which Turkish language had rich written sources. In this period many books were written both verse and prose. Our doctoral thesis is ?ilyetu’l-Muluk which is a politics book were written in Ottoman Turkish of 17th century. The topic of our research is Hilyetu’l-Muluk which had the language features of the previous periods of it and standard language features of the period it were written in. Hilyetu’l-Muluk, which was translated in the first half of the 17th century is an example of Ottoman Turkish in terms of writing and language usage which has not yet fully seen a standardization since more than two usages have been identified at the word and annex levels. The introductory part of our study contains detailed information about the manuscript and its writer. Our language analysis exemplifies the language features of the text rather than general language features of the period. The large part of our study consists of transcription and index. In the appendix, some sample prints of the manuscripts we used in our study are added.