KOBİ'lerde stratejik yönetim ve bir araştırma

Abstract

Sahip oldukları esnek üretim yapılarıyla değişikliklere kolay uyum sağlama, işsizliği azaltma ve istihdam yaratma, ekonomiye dinamizm kazandırma gibi özellikleriyle küçük ve orta ölçekli işletmeler günümüzde ülke ekonomileri için büyük öneme sahiptirler. Ancak ekonomide oynadıkları bu önemli role rağmen KOBİ'ler etkin bir şekilde yönetilmemekte ve günümüz yoğun rekabet koşullarında başarılı olamamaktadırlar. Stratejik yönetim, geleceğe ilişkin belirsizlikleri ortadan kaldırma ve rekabet üstünlüğü sağlama gibi faydalarıyla küçük ve orta ölçekli işletmelerin varlıklarını başarılı bir şekilde sürdürmelerinde etkili olmaktadır. Bu çalışmanın amacı KOBİ'lerde stratejik yönetim modelinin uygulanma düzeyini, stratejik yönetim faaliyetlerinin neler olduğunu, stratejik planlamanın yapılıp yapılmadığını, stratejik yönetim sürecinin ne şekilde işlediğini, stratejik kararların işletmede hangi organizasyonel düzeyde alındığını, stratejik yönetim araç, yöntem ve tekniklerinin ne ölçüde tanındığını ve kullanıldığını ortaya koyabilmektir. Aynı zamanda bu çalışma stratejik yönetimin KOBİ'ler için önemini ortaya koyabilmek bakımından önem taşımaktadır. Çalışmanın amaçları doğrultusunda İzmir ilinde faaliyet gösteren orta boy işletmelerin katıldığı bir alan araştırması yapılmıştır. Araştırmada e-posta aracılığı ile anket yöntemi kullanılmış ve geri dönen anketlerden elde edilen veriler SPSS programı ile istatistiksel olarak analiz edilmiştir. Çalışma sonucunda araştırma kapsamındaki işletmelerin stratejik yönetim modelini yeterince bilmedikleri ve uygulamadıkları, stratejik planlama tuzaklarına düştükleri, stratejik yönetim araç, yöntem ve tekniklerini yeterince bilmedikleri ve kullanmadıkları görülmüştür. Bununla birlikte işletmelerin değişime ve rekabete açık oldukları, daha çok büyüme stratejilerini tercih ettikleri tespit edilmiştir. Bu bakımdan KOBİ'lerin kendi özelliklerine, ihtiyaçlarına ve faaliyet alanlarına uygun bir stratejik yönetim modeli ile araç, yöntem ve tekniklerinin önerilebileceği ve stratejik yönetim konusunda bilinçlendirilmeleri ve desteklenmeleri gerektiği sonucuna varılmıştır. Anahtar Kelimeler: KOBİ, Strateji, Stratejik Planlama, Stratejik Yönetim

Nowadays, small and medium sized enterprises have a great importance for economies with their features like, easily adapting to the changes due to their flexible production structure, reducing unemployment and creating employment and bringing dynamism in economy. However, in spite of their important role in economy, SMEs are not managed efficiently and can not gain success in todays intensive competition circumstances. Strategic management, with its benefits as terminating the obscurities those concern future and providing competitive advantage, is efficient for small and medium sized enterprises to sustain their existence succesfully. The aim of this study is to exert, the implementation level of strategic management model in SMEs, what the strategic management activities are, whether strategic planning is performed or not, how the strategic management process is worked out, in which organisational level the strategic decisions are made in enterprises, how much the strategic management tools, methods and techniques are known and used. Also this study is important in the meaning of exerting the importance of strategic management for SMEs. Through the aims of the study, a field research with the participation of middle size enterprises operating in İzmir is performed. In the research, poll by e-mail method is used and datas obtained from returning polls are statistically analysed by the SPSS programme. As a result of study, it is observed that enterprises in the content of research did not know and apply the strategic management model sufficiently, walked in strategic planning traps, did not know and use strategic management tools, methods and techniques sufficiently. Besides it is detected that enterprises are open for variation and competition, rather preffered growth strategies. In this respect, it is concluded that a strategic management model and tools, methods and techniques which are suitable to the SMEs? own features, needings and operation fields can be advised and SMEs need to raise awareness of strategic management and should be supported. Keywords: SMEs, Strategy, Strategic Planning, Strategic Management