Türkiye'deki ilaç prospektüslerinin dili üzerine bir inceleme

Abstract

Bu tezde Türkiye'de tedavi gruplarına göre en fazla kullanılan 500 ilaç prospektüsünün uyarılar ve önlemler bölümündeki sözcüklerin geçis sıklıgı, yabancı sözcük oranı ve anlasılırlık düzeyi incelenmeye çalısılmıstır. 500 prospektüsün uyarılar ve önlemler bölümünde kullanılan sözcükler, bilgisayar ortamında belirlenmis ve incelenmistir. 4325 sözcük toplam 64671 kez kullanılmıstır. Söz varlıgını olusturan 4325 sözcügün 1570 tanesi, yaklasık % 36'sı Türkçe, 1700 tanesi, yaklasık % 39'u çogunlugu Yunanca(Grekçe), ve Latince kökenli yabancı sözcüktür. Ayrıca 257 tane sözcük (yaklasık % 6) yabancı sözcüklerden Türkçe eklerle türetilmis, 166 tane birlesik sözcük (yaklasık % 4), yabancı sözcüklerin yabancı sözcüklerle birlestirilmesiyle olusturulmustur. Bunun yanında, 1 tane Türkçe ile Latince, 2 tane de Türkçe ile Farsçadan olusan birlesik sözcük vardır. 629 tane sözcük de (yaklasık % 15) basta ilaç adları olmak üzere çesitli kısaltmalar, ilaç hammaddeleri ve özel adları olusturmaktadır. Prospektüslerin uyarılar ve önlemler bölümünün anlasılırlık düzeyine yönelik anket çalısmasının sonuçlarına göre, uyarılar ve önlemler bölümünde verilen 14 sözcügün yaklasık % 85'i, 10 cümlenin de yaklasık % 48'sinin anlasılmadıgı belirlenmistir.

In this thesis, the usage frequency, the rate of foreign words and the level of being comprehended of the words in the section of warnings/ measures in 500 prospectuses used most to treatment groups in Turkiye have been tried studying. The words used in the section of warnings/ measures in 500 prospectuses have been determined and studied in a way of using a computer. 4325 words have been used 64671 times in total. 1570 words approximately 36 % are Turkish, 1700 words almost 39 % are foreing ones the origins of which are Grek/ Latin of related 4325 words forming word existence. In addition, 257 words approximately 6% are derived with Turkish affixes or prefixes from foreing words and 166 compounding words almost 4% are made by compounding foreing words with foreing words. Also there are 2 compound words formed by Turkish and Persian, 1 compound word formed by Turkish and Latin. Also 629 words approximately 15 % are formed by various abbreviations of especially medicine names, raw material names of medicine and private names. According to the results of the survey oriented towards the level of being comprehended of the section of warnings/ measures in prospectuses, it is determined that almost 85 % of 14 words and 48 % of 10 sentences given in that section aren?t understood.