Para politikasının finansal yatırım araçları üzerine etkileri

Abstract

Modern merkez bankalarının kuruluş ve varlık sebebi ve aynı zamanda temel amacı, fiyat istikrarını ve/veya tam istihdamı sağlamaktır. Fakat son dönemlerde yaşanan finansal krizlerle birlikte, finansal şokların etkilerini yumuşatmak ve finansal yapının kırılganlıklarını azaltmak da merkez bankalarının görevlerinden biri haline gelmiştir. Bu nedenle merkez bankalarının politika değişkeni olan kısa vadeli faiz oranları ile finansal yatırım araçları arasında nasıl bir ilişki olduğu önem kazanmaktadır. Politika yapıcıları açısından, finansal yatırım araçları fiyatlarının politika değişikliklerine verdiği tepkiyi ölçmek, daha etkin politika kararları almak açısından önemlidir. Finansal yatırımcılar açısından bakıldığında ise, finansal yatırım araçlarının para politikası değişikliklerine vereceği tepkiyi tahmin etmek daha etkin yatırım kararları vermek için çok önemlidir. Para politikalarındaki bir değişimin finansal yatırım araçlarının getirileri üzerinde nasıl bir etkiye sahip olduğu iktisat ve finans literatüründe özellikle yurtdışında önemle araştırılan bir konu olmuştur. Para politikaları çerçevesinde açıklanan kısa vadeli faiz oranlarının, yatırımcıların beklentilerini değiştirmek suretiyle finansal yatırım araçlarının getirilerini de değiştirmekte olduğu bilinmektedir. Fakat etkin piyasa hipotezi geçerliliği altında yatırımcıların, sadece beklenmeyen politika değişikliklerine tepki vermesi gerekmektedir. Çünkü yatırımcılar, politika kararları açıklanmadan, beklenen politika değişikliğine göre zaten pozisyonlarını almaktadırlar. Bu durumda çalışmamızda kullanacağımız para politikası şokları; beklenen politika faizlerinde yaşanan bir şok olması gerekmektedir. Bu çalışma, Türkiye' deki para politikası şokları ile finansal yatırım araçları arasındaki etkileşimi, durgunluk ve genişleme dönemleri şeklinde alt dönemlere ayırarak yapısal vektör otoregresyon modeli (SVAR) çerçevesinde incelemiştir.

The establishment of modern central banks, the reason of their existence and the the basic objective of them is to stabilize prices and / or to provide full employment. One more task of central banks emerged after the recent financial crisis is to reduce the impact of financial shocks and the vulnerabilities of the financial structure. Therefore, the relationship between the short-term interest rates controlled by central banks as policy variable and financial investment instruments is gaining an importance. For policy makers, it is important to measure or to know the response of financial investment instruments to policy changes for the efficiency of the central bank?s monetary policy decision. For financial investors, it is important to estimate or to know the effects of monetary policy changes on financial investment instruments for making efficient investment decisions. The effects of a change in monetary policy on returns of financial instruments have been well investigated in economics and financial literature particularly for developed countries. It is well known that changes in the short ?term interest rate controlled by the central banks affect investors? expectations and therefore the return of financial investment instruments. However, according to efficient market hypothesis, investors react to unexpected policy changes because they get their position based on expected policy changes which is before announced policy decision. In this study the monetary policy shocks that we use are the shocks to the expected short?run interest rate. This study investigates the interactions between the monetary policy and financial investment instruments in recessionary and expansionary sub-periods in Turkey, using structural VAR estimation technique.