Adıgüzel ve vali recep yazıcıoğlu barajları ile gökpınar çayı’nda bulunan sazan balığının (cyprinus carpio) dokularında bazı biyomarkör düzeylerinin araştırılması

Abstract

Bu çalışmada, Denizli il sınırları içerisinde yer alan Gökpınar Çayı, Adıgüzel ve Gökpınar Vali Recep Yazıcıoğlu Baraj göllerinden Mayıs 2014-Eylül 2014 tarihleri arasında yakalanan sazan balıklarının (Cyprinus carpio L.) kas, karaciğer ve solungaçlarından sitozolik ve mikrozomal franksiyonlar elde edilmiştir. Bu franksiyonlarda; Asetilkolinesteraz (AChE), Glutatyon S-Transferaz (GST) ve Etoksirezorufin O-Deetilaz (EROD) aktiviteleri ile Tiyobarbiturik Asit Reaktif Ürünleri (TBARS) miktarları ve Metallotiyonin (MT) içerikleri ölçülmüştür. Böylelikle istasyonlar arasında su kalitesi farkı biyomarkörler yardımıyla ortaya çıkarılmış ve balık toksisite testlerinden yaygın olarak kullanılan AChE, GST, EROD, MT ve TBARS yöntemlerinden hangilerinin kas, karaciğer ve solungaç dokularında daha belirleyici olduğu ortaya konulmuştur. Çalışmanın sonucunda GST aktivitesi karaciğer dokusu, diğer dokularla istatistiksel olarak p<0,001 seviyesinde anlamlı farklılık göstermektedir. TBARS miktarlarında ise kullanılan dokunun önemli olduğu ve karaciğer dokusu, diğer dokularla p<0,001 seviyesinde, kas ve solungaç arasında ise p<0,05 seviyesinde anlamlı bir fark olduğu belirlenmiştir. Fakat MT içerikleri ile AChE ve EROD aktivitelerinde dokular arasında istatitiksel olarak anlamlı bir fark olmadığı belirlenmiştir. Ağır metal kirliliği açısından Adıgüzel Barajı?nın diğer istasyonlara göre oldukça kirli olduğu PAH ve pestisit açısından ise Adıgüzel Barajı ve Gökpınar Çayı?nın, Gökpınar Barajı?na kıyasla daha fazla kirli olduğu belirlenmiştir. In this study, activity of Acetylcholinesterase (AChE), Glutathione S-transferases (GST), Ethoxyresorufin O-deethylase (EROD) and quantity of Metallothionein (MT) and Thiobarbituric acid reactive substances (TBARS) were measured from microsomes and cytosol which obtein from carps (Cyprinus carpio L.) liver, muscle and gill which caught in Gökpınar Stream, Gökpınar Vali Recep Yazıcıoğlu Dam and Adıgüzel Dam sampling sites in between May 2014 and September 2014. The aim of this study is to expose the difference in water quality between designated sampling sites by using biomarkers, which is the more decisive method that became common in use of fish toxicity test, AChE, GST, EROD, MT and TBARS in liver, gills or muscles. In conclusion, the measured GST activity and amount of TBARS in carp, statistically significant difference was observed between the liver and the other tissues (muscle, gill) (p<0,001). Statistically significant difference were also determined among muscle and gill tissues (p<0.05). According to result of AChE, EROD and MT, no significant difference was observed between the distinct tissues. The Adıgüzel Dam?s MT results can be reported in terms of heavy metal pollution which is quite in threatened comparing to other sampling sites. According to AChE and EROD activity results, we considered that Adıgüzel Dam and Gökpınar Stream to be more contaminated than Gökpınar Vali Recep Yazıcıoğlu Dam.