Anayasal denk bütçe kuralının uygulanabilirliğinin Türkiye açısından incelenmesi

Abstract

Kamu gelir ve giderlerindeki dengesizlikler sonucu oluşan mali disiplinsizlik olgusu gelişmiş ve gelişmekte olan tüm ülke ekonomileri için ciddi bir sorun yaratmaktadır. Mali disiplinin sağlanması ekonomik istikrarı sağlamak, para ve maliye politikalarını etkin bir şekilde kullanmak için gerekli görülmektedir. Mali disiplinsizlikle mücadele etmek için ise mali kurallar uygulamaya koyulmaya başlanmıştır. Mali kurallar birçok nedenden ötürü uygulanmaktadır: (a) hükümet güvenilirliğinin sağlanması, (b) ekonomik istikrarın sağlanması, (c) sürdürülebilir bir maliye politikası oluşturmak. Türkiye'de ise 1980 ve 1990'lı yıllar boyunca ekonomik istikrarsızlık devam etmiş, yüksek enflasyon oranları ile mücadele edilmeye çalışılmıştır. Özellikle 2001 krizinden sonra, kısıtlayıcı maliye politikaları ile kamu açıkları azaltılmış, ekonomi olumlu bir performans göstermeye başlamıştır. Türkiye'de henüz Anayasal bir mali kural uygulaması olmasa da çeşitli programlarda önümüzdeki dönemlerde kurallı maliye politikasına geçileceği açıklanmıştır. Çalışma kurallı maliye politikasını kavramsal açıdan ele almakta ve Türkiye'deki durumu incelemektedir.

As a result of imbalances in public revenues and expenditures, financial indiscipline develops creating serious problems for developed and developing country economies. Maintaining financial discipline is needed to have economic stability and to use effective monetary and fiscal policies. To fight against fiscal indiscipline, financial rules are to be implemented. Financial rules are used for variety of reasons : (a) ensure the credibility of government, (b) ensuring economic stability, (c) create a sustainable fiscal policy. Turkey had economic instability in 1980s and 1990s and tried to fight against high inflation rates. Particularly, after the 2001 crisis, public deficit reduced with use of restrictive fiscal policies and the economy begun to show positive performance. Although, Turkey does not have a constitutional application of fiscal rule policies, it is declared that Turkey will start using financial rule policies in future. Study discusses fiscal policy rule conceptually and examines the situation in Turkey.