Küresel finansal kriz ve sermaye hareketleri analizi: Türkiye örneği

Abstract

Dünyada birçok farklı ülkede sıklıklı finansal krizler meydana gelmektedir. Ancak 2008 yılında ABD konut sektöründe başlayan kriz gelişmiş ülkelerden gelişmekte olan ülkelere doğru yayılan küresel bir kriz haline gelmiştir. Çalışmanın temel amacı küresel bir boyut kazanan krizin nasıl oluştuğunu, gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde krizin etkilerinin neler olduğu, ve bu krize karşı alınan önlem paketlerine ve sermaye hareketlerinin gelişimini incelemektir. Bu amaçla sermaye hareketlerinin finansal tabloları oluşturan doğrudan yatırımların, portföy yatırımlarının ve finansal türevlerinin kriz dönemi hareketliliğine bakılmış, Türkiye analizinde VAR modeli kullanılarak etki tepki fonksiyonlarına ve varyans ayrıştırması teknikleri kullanılmıştır. Çalışmanın amacı olarak Türkiye analizinde 2001:Q1-2010:Q1 dönemine ait üçer aylık değerleri ile alınan değişkenler durağanlık ölçümü için birim kök testi sonucunda durağanlık elde edilmiştir. Değişkenler üzerinde daha sonra Vektör Otoregresyon (VAR) yöntemi ile net sermaye hareketleri ile doğrudan yabancı yatırımları ve portföy yatırımlarının birbirleri ile etkileşimleri incelenecektir. Ayrıca küresel finansal krizin Türkiye'de net sermaye hareketleri, doğrudan yabancı yatırımlar ve portföy yatırımları üzerinde etkisi olup olmadığı araştırılacaktır. Bu amaçla VAR tahmin yönteminde kullanılan Etki- Tepki Fonksiyonları, Varyans Ayrıştırması ve Nedensellik Testi sonuçlarına yer verilecektir.

Financial crisis often occurs in different countries of the world. However, the crisis which begins housing sector in USA in 2008 becomes a global crisis that spreads developed countries to developing countries. The main aim of the work is to show how crisis that has a global effect occurs, the effects of the crisis in developed countries and developing countries and growing movements of funds. With this aim investments that creates movements of funds belong to financial charts, portfolio investments and movements of financial derivates in crisis term are checked and effect-reaction functions and variance decomposition are used with the help of VAR model in Turkey analysis. For the stability test, the variations that get three months rates which belong to 2001:Q1-2010:Q1 period in Turkey analysis are received as stable as the result of unit root test. After that on investigation is done with VAR model on variables. According to the effect-reaction that gets from model?s estimate and the result of variance decomposition, it is seen that portfolio investments and direct investments have not any effects with each other, they just affect financial account chart.