Enerji ekonomisinin yapısal sorunları ve nükleer enerji örneği

Abstract

Enerji tarih boyunca insanoğlunun yaşamını sürdürebilmesi için bir zorunluluk, aynı zamanda sanayi devrimi ve artan makineleşmenin sonucunda, ülkelerin sürdürülebilir büyüme ve kalkınmayı sağlayabilmeleri için bir gereksinim olmuştur. Ülke ekonomilerinde arzulanan ekonomik istikrara sahip olunabilmesi, sürdürülebilir ekonomik büyüme ve kalkınmanın sağlanabilmesi için enerji stratejik önem arz eden bir sektör olma özelliği göstermektedir. Enerji kaynakları bakımından zengin olmayan ülkelerin gittikçe daha fazla dışa bağımlı hale gelmeleri ekonomi politikaları ile beraber kamu mali politikalarını da etkilemiş ve değiştirmiştir. Ekonomik büyümenin ve kalkınmanın sağlanabilmesi için gerekli üretim düzeyine ulaşmak, sürekli artan enerji talebini karşılayacak enerji arzını, güvenli, sürekli ve ucuz maliyetle sağlamakla mümkün olabilmektedir. Enerji arzında dışa bağımlılığı yüksek olan ülkelerin mali dengeleri üzerinde baskı yaratan enerji ithalat faturasının düşürülebilmesi, enerjinin yurtiçi kaynaklardan sağlanmasını gerektirmektedir. Enerji ithalatının yarattığı dış ödemeler, cari açığı tetiklemiş ve mali politikalar üzerinde baskı oluşturmuştur. Cari açığın finansmanı için enerji sektörüne geri dönüşü olmayan yüksek enerji vergileri uygulamaya konulmuş, bu da talebi inelastik olan enerjinin fiyatı üzerinde ağır bir yük oluşmasına neden olmuştur. Bu durum, vergi adaletine ters düşmektedir ve tersine artan oranlı bir vergi yapısı görünümünün ortaya çıkması sonucunu doğurmaktadır. Bu çalışmada, Dünya'da ve Türkiye'de bulunan enerji kaynakları ve uygulanan enerji politikalarına değinilmiş, enerjinin kamusal niteliği ve nükleer enerji konusunda Dünya'da uygulanan politikalar incelenmiş, Türkiye'nin enerjide dışa bağımlılığını azaltabilmesi ve vergi adaletine ters düşen enerji vergilerini düşürebilmesi için nükleer enerjinin gerekli olup olmadığı tartışılmış, enerji vergilerinin vergi adaletine ters düştüğü görüşünden hareketle vergi gelirlerinin ithalatın ve cari açığın finansmanı için kullanıldığı yapılan ekonometrik testlerle kanıtlanmaya çalışılmıştır. Anahtar Kavramlar: Enerjinin Kamusal Niteliği, Enerji Vergileri, Enerji Politikaları, Nükleer Enerji, Cari Açık, Bütçe Açığı

Energy has been a necessity for human beings to sustain their lives throughout the history and as a result of the industrial revolution and increased mechanization, it has become an obligation for the nations to provide sustainable growth and development. Energy is an important strategic sector to have a desired economic stability in countrys' economies and to provide sustainable economic growth and development. As the poorer countries in terms of energy resourches have become more foreign-dependant, it has affected and changed their public fiscal policies. In order to reach the necessary production limit to provide economic growth and development, the demand for the growing energy is to be met by providing safe, constant and cheap energy costs. Foreign payments caused by the energy imports triggered current deficit and made a pressure on fiscal policies. Higher energy taxes were put on energy sector for the current deficit and this led to a burden on energy prices in which the demand is inelastic. This situation is contrary to tax fairness and on the contrary it leads to a progressive income rate. International payments created by energy import triggered current deficit and caused presurre on financial policy.Higher energy taxes were put into practice in energy sector in order to meet the current deficit and this led to a heavy burden on energy cost which is inelastic. This is contrary to tax equity and reveals a progressive tax structure. In this study, the energy policies carried out in the World and in Turkey are mentioned, public quality of energy and the policies about nuclear energy carried out in the World are studied, whether nuclear energy is necessary or not for Turkey in order to decrease the foreign dependancy of energy and the energy taxes which are contrary to tax fairness are discussed, with the opinion of energy taxes to be contraray to tax fairness, it is tried to be proved that tax income is used for import and current deficit by means of econometric tests. Keywords: Public Nature of Energy, Energy Taxes, Energy Policies, Nuclear Energy, Current Deficit, Budget Deficit