İlkokullarda görev yapan öğretmenlerin değerler eğitimi ile ilgili görüşleri (Merkezefendi İlçe Örneği)

Abstract

Bu araştırmada, İlkokullarda görev yapan öğretmenlerin değerler eğitimiyle ilgili görüşleri araştırılmıştır.Araştırmada “tarama modeli” kullanılmıştır. Araştırmanın evrenini 2019– 2020 eğitim-öğretim yılı Denizli ili Merkezefendiilçesinde ilkokullarda görev yapan öğretmenler oluşturmaktadır. “Rastgele örnekleme” yöntemiyle seçilen yer, öğrenci ve veli profili birbirinden farklı ilkokulda çalışan öğretmenlerden 22 öğretmene ulaşılarak veriler toplanmıştır. Araştırmada kullanılan veri toplama aracı; araştırmacı tarafında literatür taranarak ve uzman görüşü alınarak oluşturulan yarı yapılandırılmış görüşme formu ile toplanmıştır.Denizli ili Merkezefendi ilçesinde görev yapan öğretmenlerin değerler eğitimi projesinin amaçlarına ilişkin genellikle olumlu olduğu görülmekle birlikte olumsuz görüşlerin de olduğu görülmüştür. Olumlu ve olumsuz yönleri birlikte değerlendirildiğinde olumlu görüşlerin daha fazla olduğu, olumsuzlukların uygulama ve aile katkısından kaynaklandığı görülmüştür. Uygulamada sağlanacak kolaylıklar ile aile desteğinin sağlanması halinde değerler eğitiminin amacına ulaşacağı kanaatinin yaygın olduğu sonucuna ulaşılmıştır.Öğretmenlerin değerler eğitimi gerekliliğine ilişkin görüşlerine bakıldığında öğretmenlerin tamamının değerler eğitiminin gerekli olduğu fikrinde hemfikir oldukları görülmüştür. Devletlerin ve ülkelerin olduğu kadar birey ve toplumun da temel yapı taşlarından olan değerlerin kazandırılması için değerler eğitiminin gerekliliğine ilişkin öğretmenlerin tamamının hemfikir olması konunun hassasiyetinin önemini gösterdiği şeklinde yorumlanmıştır.Öğretmenlerin değerler eğitimi projesinin yürütülmesine ilişkin görüşlerinin projenin farklı şekillerde yürütüldüğü yönündedir. Genel olarak olumlu yargıların olduğu görülmekle birlikte olumsuz görüşlerin de olduğu görülmektedir. Projenin büyük oranda başarıyla yürütüldüğü ancak uygulamalarda farklılık ve çeşitlilikler olduğu, formaliteler, derslerin yoğunluğu ve öğretmenlere destek yoksunluğu, materyal eksikliği gibi nedenlerle projenin yürütülmesinde sorunlarla karşılaşıldığı görülmüştür. Bu olumsuz durumların bertaraf edilmesiyle birlikte değerler eğitiminin başarıyla yürütüleceği sonucuna ulaşılmıştır.Öğretmenlerin değerler eğitimi projesinin yürütülmesinde yaşanan sorunlarla ilgili olarak süreç içinde uygulama, dış çevre, aile ve malzeme-materyal eksikliği kaynaklı sorunların olduğu görülmektedir. Bu sorunların eğitimin birçok aşamasında var olan kronik sorunlar olduğu, sadece değerler eğitimiyle ilgili sorunlar olmadığı ve bu sorunların ortadan kaldırılmasının hem eğitim öğretim hem de değerler eğitimi açısından büyük yararlar sağlayacağı sonucuna ulaşılmıştır.Öğretmenlerin değerler eğitimi projesinin yürütülmesinde yaşanan sorunlara ilişkin çözüm önerilerinin 27 madde ile sıralandığı görülmüştür. Sürecin içinde aktif olarak görev yapan ve sahadaki sorunları bilen öğretmenlerin sorunlara ilişkin çözüm önerilerinin sorunları kökten çözme ve bu projenin başarılı bir şekilde uygulanmasının sağlanması ve değerlerin kazanım olarak öncelikle öğrenciler ve sonrasında da aile ve diğer paydaşlarla birlikte nihayet topluma kazandırılması sürecinde yol gösterici olması bakımından önemli ve değerli olduğu düşünülmektedir.Öğretmenlerin değerler eğitimi projesinin yürütülmesinde gerekli gördükleri paydaşlara ilişkin düşüncelerinin genel olarak eğitimin iç ve dış paydaşları çerçevesinde şekillendiği söylenebilir. Öğretmenlerin görüşlerine bakıldığında öğrenci, öğretmen, okul, çevre, STK’ler, Vakıflar, MEB ve toplumun tamamının projenin paydaşı olduğu vurgulanmıştır. En büyük payın öğretmen, okul ve veli paydaşlarına ait olduğu vurgulanmaktadır. Dolayısıyla projenin paydaşları için esas ağırlığın veli ve öğretmenlere yüklendiği görülmüştür. Öğretmenlerin değerler eğitimi projesinin yürütülmesinde görevini en iyi yapan paydaşlara ilişkin görüşlerine bakıldığında 18 öğretmenin görevini en iyi yapanların öğretmenler olduğunu belirttikleri görülmüştür. Değerler eğitimi projesinin yürütülmesinde görevini en iyi yapan paydaş olarak öğretmenleri gösterilmesi çok önemli olmakla birlikte öğretmenlerin bu işi tek başlarına başarıya ulaştırmaları mümkün görünmemektedir. Aile, arkadaş çevresi ve dış çevre tarafından desteklenmeyen, pekiştirilmeyen değerlerin kalıcı olması mümkün değildir. Bu nedenle öğretmenler kadar aile, arkadaş çevresi ve dış çevrenin de bu konuda görevini iyi yapması gerekmektedir. Ancak böyle olursa değerler eğitimi amacına ulaşabileceği sonucuna ulaşılmıştır.Öğretmenlere göre değerler eğitimi projesinde anne-babaların katkıları ve sorunlara ilişkin çözüm önerilerine bakıldığında anne ve babaların çocuklarına değerler eğitimi ve değerleri kazandırmada katkılarının olduğu ancak bunun yeterli olup-olmadığı konusunda farklı görüşlerin olduğu görülmüştür. Değerler eğitimiyle ilgili anne-baba katkılarına ilişkin öğretmenlerin görüşlerinin farklılık gösterdiği görülmekle birlikte her iki yargının da gerçekliği bulunmaktadır. Bazı ailelerin gerekli destek ve katkıyı sağladığı görülürken bazı ailelerin destek sağlamadığı gibi kötü örnekler oluşturduğu da görülmüştür.