Çok kriterli karar verme yöntemlerinden kemıra-m ve copras yöntemlerinin mermer işletmesinde makine seçim sürecine uygulanması

Abstract

İşletmeler üretim faaliyetlerini gerçekleştirebilmek için çeşitli makine türlerine ihtiyaç duymaktadır. İşletmeciler günümüz artan rekabet ortamında varlıklarını devam ettirebilmek için, işletmelerine uygun olan en iyi kalitedeki makineyi seçmek durumundadır. Son yıllarda mermer kullanımının giderek artmasıyla, mermer işletmeciliği günümüz piyasalarında önemli alanlardan biri haline gelmiştir. Mermer işletmeleri üretim faaliyetlerini gerçekleştirmek amacıyla çeşitli makine türlerine ihtiyaç duyar. Mermer ocaklarında üretilen bloklar, mermer işleme tesislerinde istenilen boyutlarda kesilerek ham veya parlatılmış olarak piyasaya sunulana kadar birçok evreden geçmektedir. Fabrikalarda blokların kesilmesinde, değişik tip ve boyutlarda mermer plaka kesme makineleri olan ST, Yarma ve Katrak gibi mermer kesme makineleri kullanılmaktadır. Bu tez çalışmasında, mermer kesme makinelerinden katrak makinesinin seçim süreci üzerinde durulmuştur. İşletmelerde karar vericiler, işletmeleri açısından doğru makine seçimini belirlemek için birbirleriyle çelişen kriterler altında çeşitli alternatifler arasından seçim yapmak durumunda kalır. İşletme açısından en uygun makinenin seçim kararı ise çok sayıda kriteri bir arada değerlendirmeyi gerektirmektedir. Çok sayıda kriterin birlikte incelenerek karar verilmesi sürecinde Çok Kriterli Karar Verme (ÇKKV) yöntemleri kullanılmaktadır. ÇKKV, karar vericiye ve karar verme durumuna bağlı olarak en iyi kararı verme işlemi olup birçok yöntemden oluşmaktadır. Bu tez çalışmasında ÇKKV yöntemlerinden olan KEMIRA-M ve COPRAS yöntemleri kullanılmıştır. Bu yöntemlerden yararlanılarak, bir mermer işletmesinde kullanılmak üzere mermer işletmesi için en uygun katrak makinesinin seçimi sağlanmıştır.Üç bölümden oluşan bu tez çalışmasının uygulama bölümünde, mermer fabrikasından katrak makinesi hakkında bilgiler elde edildikten sonra, ÇKKV yöntemlerinden KEMIRA-M ile kriter ağırlıkları elde edilmiş ve COPRAS ile mermer işletmesi için alınacak olan mermer kesme makinesinin seçim kararında 8 alternatif arasından en uygun olanının tercihi yapılmaya çalışılmıştır.

Businesses need a variety of machine types to perform their production activities. Operators have to choose the best and most appropriate machine for their business in order to be able to sustain their presence in today's increasingly competitive environment. With the increasing use of marble in recent years, marble business has become one of the important areas in today's markets. Marble enterprises need a variety of machine types in order to realize their production activities. The blocks produced in marble quarries pass through many proceses like cuting to desired sizes in marble processing plants until presented to the market as raw or polished. In factories for cutting the blocks, marble cutting machines in different types and sizes such as ST, Splitting and Gangsaw are used. In this thesis, the process of selection of gangsaw which is a marble cutting machine is emphasized. In businesses, decision makers have to choose from a variety of alternatives under the conflicting criteria to determine the right machine for their company. The choice of the most suitable machine for the business requires a number of criteria to be considered together. Multi-Criteria Decision Making (MCDM) methods are used in the process of decision making by examining a large number of criteria together.MCDM is the process of making the best decision depending on the decision maker and the decision making situation and it is composed of many methods. In this thesis, KEMIRA-M and COPRAS methods which are MCDM methods are used. By using these methods, it is possible to select the most suitable gangsaw machine for the marble company. This thesis consists three parts and in the application section, after obtaining information about the gangsaw machine from the marble factory, the criteria weights were obtained with KEMIRA-M method and it was tried to select the most suitable one among the 8 marble cutting machine alternatives to be taken for marble company with COPRAS method.