Türkiye profesyonel futbol kuluplerinin kurumsallaşması

Abstract

Sporun günlük yaşantımızdaki yerinin giderek artması ve buna bağlı olarak spor endüstrisinin alt sektörleriyle birlikte önemli derecede büyümesinin sonucu olarak spor sektörünü oluşturan kurumların iyi yönetilmesi gerekliliği alan yazında vurgulanmaktadır. Bu çalışmanın amacı ülkemizde spor sektörünün önemli bir parçası olan profesyonel spor kulüplerinin kurumsallaşmalarını incelemektir. Kurumsallaşma sürecinde ‘biçimsel faaliyet yapısı’, ‘biçimsel organizasyon yapısı’, ‘profesyonelleşme’, ‘yetki devri’, ‘kültürel güç’, ‘kurumsal çevreye uyum’, ‘kurumsal sosyal sorumluluk’, ‘toplumsal değer ve normlara uyum’, ‘şeffaflık ve hesap verebilirlik’ ve ‘biçimsel yapıya uyum’ unsurları bulunmaktadır. Birinci bölümde kurumsallaşma olgusu tanımı, kapsamı, amaçları ve süreçleri açısından incelendikten sonra, örgütleri kurumsallaşmaya zorlayan unsurlarla örgütlerin çevreye verdikleri tepkiler açıklanmaya çalışılmıştır. Birinci bölümün son kısmında alan araştırmasında da temel alınan kurumsallaşmanın unsurları anlatılmıştır. İkinci bölüm, spor kulüplerindeki yönetim ve kurumsallaşma çerçevesinde yapılandırılmış ve Türkiye’deki ve Avrupa’daki spor yönetimi anlayışları üzerinde durulmuştur. Spor kulüplerinde kurumsallaşmanın unsurları irdelenerek FİFA ve UEFA’daki kurumsallaşma ile Türkiye’deki profesyonel futbol kulüplerinin kurumsallaşma çabaları anlatılmıştır. Üçüncü bölümde ise Süper Lig ve 1. Lig’deki futbol kulüplerinin yönetici ve çalışanlarından elde edilen anket verileri varyans analizi, t-testi, Mann Whitney U ve Kruskal Wallis testleriyle, görüşme verileri ise N Vivo9 programı ile içerik analizi yapılarak değerlendirilmiştir. Sonuç olarak Türkiye’deki spor kulüplerinde, kurumsallaşmayı sağlayan unsurların henüz tam olarak bulunmadığı ve alan yazında kurumsallaşmayı sağlayan unsurlara ek olarak “altyapı” boyutunun da göz önünde bulundurulması gerektiği belirlenmiştir. The place of sport is increasing day by day in our daily life and therefore needs of managing institutions good in the sport industry with its sub-sectors is in the literature emphasized. The aim of this study is to examine the institutionalization of sport clubs which are an important part of sport industry in our country. Institutionalization process is composed of “formal operations structure”, “formal organizational structure”, “professionalism”, delegation of authority”, “cultural structure”, “compliance with the institutional environment”, “corporate social responsibility”, “compliance with social values and norms”, “transparency and accountability” and “compliance with the formal structure” elements. In the first section, after examination the definition, scope, purposes and processes of institutionalization phenomenon, the factors forcing organizations to institutionalize and their response to the environmental organizations are explained. The elements of institutionalization which are underlying in the field of research are described in the last part of the first section. The second section is configured within the framework of governance and institutionalization of sports clubs and sports management in Turkey and Europe focused on understanding. Institutionalization factors in the sports clubs are examined with FIFA and UEFA, and institutionalization efforts of professional football clubs in Turkey are explained. In the third section, survey data obtained from the Super League and 1. League clubs manager and employee with analysis of variance, t-test, the Mann-Whitney and Kruskal-Wallis test and interview data by content analysis with the N Vivo9 program were evaluated. As a result, the elements of institutionalization are not completely available in sport clubs in Turkey yet and in addition to this elements providing institutionalization in the literature, “amateur/development level (grass roots)” should be taken into consideration covering its budget, physical plant, psycho-social support etc.