Kazak Türkçesi konu çözümlemeli söz varlığı -Türkiye Türkçesi ile karşılaştırmalı-

Abstract

Türk diline ve Türk sözcük bilimine katkı sağlaması amacıyla yapılan bu çalışmanın birinci bölümü olan giriş bölümünde Kazak dili, edebiyatı, tarihi hakkında genel bilgiler verilmeye çalışılmış, tematik sözlükler ve söz varlığı çalışmalarına kısaca değinilerek araştırma yöntemi anlatılmıştır. İkinci bölüm de ise konulara göre belirlenmiş başlıklar altında Türkiye Türkçesi ve Kazak Türkçesinin söz varlığı karşılaştırmasını kapsar biçimde düzenlenmiştir. Türkiye Türkçesi bölümündeki kelimeler için Türkçe Sözlük temel alınmıştır. Daha önce yapılmış olan söz varlığı çalışmalarından da faydalanarak kullanım alanı ve anlam yakınlığına göre 38 başlık altında sınıflandırılan bu kelimeler isimlerle sınırlı tutulmuştur. Kelimeler, her bölüm kendi içerisinde olmak üzere, a’dan z’ye sıralanmıştır. Türkiye Türkçesi bölümündeki kelimelerin Kazak Türkçesindeki karşılıkları için Kazak Türkçesi ile ilgili çeşitli sözlükler taranmış ve bulunan karşılıklar; afet > apat örneğinde olduğu gibi kaydedilmiştir. Kazak Türkçesi karşılığına ulaşılamayan söz için ise yok anlamında “y” harfi kullanılmıştır. İki lehçede de karşılığı bulunan kelimeler üzerinden ise hangi lehçenin hangi dilden ne oranda kelime alıntıladığı tespit edilmeye çalışılmıştır. Ulaşılan bilgiler her bölümün sonunda tablo ile verilmiş ve yorumlanmaya çalışılmıştır. Türkiye Türkçesi bölümünde 36.558 söz yer almış, bu sözlerin 20.928’inin Kazak Türkçesi karşılığı bulunabilirken 15.630’unun Kazak Türkçesi karşılığına ulaşılamamıştır.

In the introduction part, which is the first part of the study, general information about Kazakh Language, literature and history is given and the research method is explained by briefly mentioning thematic dictionaries and vocabulary studies to contribute to Turkish Language and Turkish lexicology. The second section is aimed to include comparison of vocabulary studies of Turkey Turkish and Kazakh Turkish under the headings determined according to subjects. Turkish Dictionary is based on for words in Turkey Turkish section. These words, which are clasified under 38 titles according to their usage area and proximity to meaning by making use of the vocabulary studies have been before, are limited to nouns only. The words are enlisted from a to z as each section is in itself. Various type of Kazakh Turkish dictionaries are scanned for equivalents of the Kazak Turkish vocabularies in Turkey Turkish part and the found equivalents are registered such as; afet > apat example. The letter “y” is used for the words which have no equivalents in Kazakh Turkish. It is aimed that which language quotes vocabulary from which one and what proportion is it by using the words those have equivalents in both language. The reached information is given as table and tried to be interpreted at the end of every section. 36.558 words are took place in Turkey Turkish part, 20.298 of them have equivalents in Kazakh Turkish however 15.630 have no equivalents in the target language.