Multiple skleroz’lu bireylerde eldeki yorulabilirlik düzeyinin genel yorgunluk ve fonksiyonellik üzerine etkisi: Kontrollü çalışma

Abstract

Bu çalışmanın amacı Relapsing Remitting Multiple Skleroz (RRMS)’lu bireyleri yaş ve cinsiyet eşleştirilmiş sağlıklı bireylerle karşılaştırarak eldeki yorulabilirlik düzeyinin genel yorgunluk ve fonksiyonellik üzerine etkisinin incelenmesidir. Çalışmaya 18-60 yaş aralığında 23 RRMS’li ve 23 sağlıklı birey dâhil edildi. Katılımcıların eldeki yorulabilirlik düzeyini incelemek için kaba ve çimdikleyici kavrama Dinamik ve Statik Yorgunluk İndeksi, manuel beceri ve fonksiyonellik için kaba ve çimdikleyici kavrama kuvveti ölçümü, Ataksi Değerlendirme ve Derecelendirme Skalası (ADDS), Dokuz Delikli Peg Testi (DDPT) ve Beceri Anketi-24 (BecA-24) kullanıldı. Genel yorgunluk düzeyi için Yorgunluk Şiddet Ölçeği (YŞÖ) ve Yorgunluk Etki Ölçeği (YEÖ) kullanılırken emosyonel durumlarını değerlendirmek için Beck Depresyon Envanteri (BDE) kullanıldı. RRMS’li ve sağlıklı bireylerin yaş ortalaması 40.08 ± 9.81 yıl olup, RRMS’li bireylerin Genişletilmiş Engellilik Durum Ölçeği (GEDÖ) ortalaması 3.23 ± 1.47 idi. Her iki grubun da 21’i kadın 2’si erkek bireyden oluşmaktaydı. MS’li bireyler ile sağlıklı bireylerin ADDS, DDPT, YŞÖ ve YEÖ ortalamaları, ilk ve son kuvvet değerleri arasındaki farkın istatiksel olarak anlamlı (p?0.05) ve RRMS’li bireylerde kuvvetteki azalmanın sağlıklı bireylere göre daha fazla olduğu saptandı. Ancak Dinamik ve Statik Yorgunluk İndeksi ile incelenen yorulabilirlik düzeyleri açısından RRMS’li bireyler ve sağlıklı bireyler arasında fark olmadığı bulundu (p>0.05). Statik ve Dinamik Yorgunluk İndeksi ile YŞÖ’nün ve YEÖ’nün ilişkisi istatiksel olarak anlamlı değilken, BecA-24’ün giyinme, günlük aktiviteler ve TV/CD/DVD alt bölümlerinin ilişkisi anlamlıydı (p<0.05). Erken dönem RRMS’li bireylerde kaba ve çimdikleyici kavrama kuvvetinin tekrarlı (dinamik) ve sürekli (statik) kontraksiyonlarında azalma olduğunu, bireylerin günlük yaşam aktivitelerindeki ve fonksiyonelliklerindeki olumsuz etkilenme ile ilişkili olduğunu gösteren ve sağlıklı bireylerle karşılaştıran bu çalışma sonuçlarının ileriki çalışmalara ışık tutacağına inanılmaktadır. Özellikle, RRMS’li bireylerin günlük yaşam aktivitelerine katılımlarını sürdürmek ve aktif yaşamlarına devamlılığını sağlamak için planlanacak olan rehabilitasyon programlarında motor yorgunluk erken dönemlerden itibaren ele alınmalıdır. Motor yorgunluğun indekslerle gösterilebilmesi için farklı yorgunluk indeksleri ile ve farklı GEDÖ seviyelerindeki RRMS’li bireylerle yapılacak ileriki çalışmalara ihtiyaç vardır.

The aim of this study is to investigate the effect of the level of hand fatigability on general fatigue and functionality by comparing Relapsing Remitting Multiple Sclerosis (RRMS) individuals with age and sex matched healthy individuals. Twenty-three RRMS and 23 healthy individuals aged 18-60 years were included to the study. To examine participants' fatigability level; for gross and pinch-grip Dynamic and Static Fatigue Index, for manuel dexterity and functionality level Scale for the Assessment and Rating of Ataxia (SARA), Nine Hole Peg Test (NHPT) and Dexterity Questionnaire-24 (DextQ-24) were used. While Fatigue Severity Scale (FSS) and Fatigue Impact Scale (FIS) was use to examine general fatigue, Beck Depression Inventory (BDI) was used to assess emotional status. The mean age of healthy individuals with RRMS was 40.08 ± 9.81 years, and the Expanded Disability Status Scale (EDSS) mean of individuals with RRMS was 3.23 ± 1.47. 21 of both groups were female and 2 were male. It was determined that the difference between MS individuals and healthy individuals SARA, NHPT, FSS and FIS averages, initial and final strength values was statistically significant (p?0.05), and the decrease in force in individuals with RRMS was higher than healthy individuals. However, there were no difference between RRMS and healthy individuals in terms of fatigability levels examined with Dynamic and Static Fatigue Index (p>0.05). While the relationship of Static and Dynamic Fatigue Index with FSS and FIS was not statistically significant, the relationship was significant with DextQ-24's dressing, daily activities and TV/CD/DVD subsections (p<0.05). We believe that the results of this study will light the way for future studies, by showing the decrement in the gross and pinch-grips’ repetitive (dynamic) and continuous (static) contractions, and was associated with negative effects on the daily life activities and functionalities of RRMS individuals and by comparing them with the healthy individuals. Especially, rehabilitation programs that will be planned to maintain the participation to daily life activities and the continuity of active lifes of RRMS individuals, motor fatigue should be handled from the early terms. Further studies, with different fatigue indices and RRMS individuals at different EDSS levels, are needed to show motor fatigue by indices.