Türkiye’de kadına partneri tarafından uygulanan şiddetin sosyo-ekonomik belirleyicileri: yatay kesit veri analizi

Abstract

Bu çalışma, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı (ASPB) Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü (KSGM) tarafından yürütülmüş ve Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü tarafından gerçekleştirilmiş olan 2008 ve 2014 yıllarına dair Türkiye’de Kadına Yönelik Aile içi Şiddet Araştırması Mikro Veri Seti kullanılarak hazırlanmıştır. Doğrusal olasılık modeli, Logit ve Probit tahmin yöntemleri kullanılarak kadına yönelik partner şiddetinin gerisindeki sosyo-ekonomik belirleyicilerin analizi yapılmıştır. Türkiye’de kadınların eğitim düzeyleri yükseldikçe maruz kaldıkları şiddet azalmaktadır. Fakat kadın yüksek eğitimli bile olsa ilişki yaşadığı kişinin eğitim durumuna göre yine de şiddete uğrayabilmektedir. Analizde, kadının, erkeğin eğitim seviyesine yaklaştığı ve erkeğin eğitim seviyesini geçtiği durumda fiziksel, cinsel, psikolojik ve ekonomik şiddetin arttığı sonucuna ulaşılmıştır. Bu da Türkiye’de aslında birbirine zıt mekanizmaların aynı anda çalıştığını göstermektedir. Sonuçlara göre hem Pazarlık Modeli hem de Geri Tepme ve Şiddetin Araçsallaşması Teorisi aynı anda çalışabilmektedir. Kadınların son hafta çalışması durumu incelendiğinde bu değişkenin fiziksel şiddet ve ekonomik şiddet üzerinde etkisi olmadığı sonucuna ulaşılırken; cinsel ve psikolojik şiddet türleri üzerinde pozitif bir etki yaptığı sonucuna ulaşılmıştır. Kadınların çalışması cinsel ve psikolojik şiddet artışını tetiklemiştir. Kadının karar alma mekanizmalarındaki etkinliğinin etkisini anlayabilmek için seçilen kadının gelirini kendi inisiyatifiyle kullanması değişkeninin, kullanmadığı duruma kıyasla, fiziksel şiddet üzerinde istatistikî olarak anlamlı bir etkisi olmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Ancak cinsel, psikolojik ve ekonomik şiddet türlerinin kadın güçlendikçe azaldığı tespit edilmiştir. Kadının çalışması tek başına ters tepme yaratırken eğer kadın gelirine sahip çıkmayı başarabilirse maruz kaldığı şiddet azalmaktadır.

In this study, the data from Domestic Violence Against Women in Turkey Survey Micro Data Set designed by the Ministry of Family and Social Policies (ASPB) Women's Status General Directorate (KSGM) and Hacettepe University Population Studies for the years of 2008 and 2014 is carried out. Using the linear probability model, Logit and Probit estimation methods, the analysis of socio-economic determinants of intimate partner violence against women are conducted. As women become more educated, the level of violence is declining. However, even if a woman is highly educated, she can still be subjected to violence depending on the education level of the person she is living with. In the analysis, it was concluded that physical, sexual, psychological and economic violence increase when a women get close to the education level of a male partner or exceed the education level of him. This shows that, in fact, the opposite mechanism works simultaneously in Turkey. These mechanisms are Bargaining Model and the Male Backlash Effects, and Instrumental Theory of Violence. When the last week's working status of women is analyzed, it is concluded that this variable has no effect on physical violence and economic violence, but it has a positive effect on sexual and psychological violence types. Women's work triggers an increase in sexual and psychological violence. In order to understand the effect of power of women in hosehold bargaining and in decision-making mechanisms, a variable on whether the woman can spend her own income independently on her own initiative is created. This power of women does not have a statistically significant effect on physical violence compared to the situation she does not use. However, it reduces sexual, psychological and economic violence types. While women's work creates backlash mechanisms alone, if the woman can manage to claim her own income, the violence she is exposed to decreases.