Özel spor salonu yöneticilerinin toksik (zehirli) liderlik davranışları ile çalışanların işten ayrılma niyeti arasındaki ilişki

Abstract

Toksik liderlik, astlarını bir birey yerine koymak yerine herhangi bir olayda hemen gözden çıkarabilen, yıkıcı tutumlara sahip, iş ortamında toksik (zararlı) etki oluşturabilen ve kendi kişisel çıkarlarını göz önünde tutarak davranışlar sergileyen lider türüdür. Toksik liderlik bireyin çalışma performansına etkili olmakla beraber bireyin işten alacağı tatmini düşürerek işten ayrılmasına neden olabilmektedir. Toksik lider, bencil davranışlar içerisinde bulunarak, çalışanlarına olması gerekenden daha az değer vererek, içinde bulunduğu olumsuz durumları veya olumsuz olayları iş ortamına yansıtarak ve iş içerisinde çıkar ortamı oluşturarak toksik bir iş ortamı oluşturabilmektedir. Bu çalışmada, özel spor salonu yöneticilerinin toksik liderlik davranışları ile antrenörlerin işten ayrılma niyeti arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla, Türkiye’de faaliyet gösteren özel spor salonlarındaki çalışan antrenörler amaçsal örnekleme yöntemiyle belirlenmiştir. 255 antrenöre ulaşılarak 4 alt boyutu bulunan 30 maddelik “Toksik Liderlik Ölçeği” ve alt boyutu bulunmayan 3 maddelik “İşten Ayrılma Niyeti” ölçekleri uygulanmıştır. Ölçekler fiziksel ve çevrim içi ortamlarda uygulandıktan sonra sayısal kodlamalar yapılarak İBM SPSS 22.0 programı ile analiz edilmiştir. Araştırmanın sonucunda, özel spor salonu yöneticilerinin toksik liderlik davranışlarının çalışan antrenörlerin işten ayrılma niyetleri arasında anlamlı ilişkilere ulaşılmıştır. Antrenörlerin yöneticilerini algıladıkları toksik liderlik düzeylerine göre yaş, cinsiyet, gelir durumu, antrenörlük belge sayısı ve eğitim durumuna göre algılarına bakıldığında anlamlı farklar görülmemiştir. Gelir durumu daha düşük antrenörlerin işten ayrılma niyeti daha fazla bulunurken yaşı daha büyük antrenörlerin yaşça daha küçük antrenörlerden işten ayrılma niyetlerinin az olduğu sonuçlarına ulaşılmıştır.

Toxic leader, as a kind of leadership, is the one who can instantly sacrifice his/her subordinates in any occasion instead of regarding them as individuals, can create harmful effect on workplace environment, exhibits behaviours stemming from his/her self-interest, and has disruptive attitude. In addition to its ill effect on individual’s performance of work, Toxic Leadership can cause leave of employment by decreasing individual’s work satisfaction. By exhibiting selfish behaviours, valuing his/her subordinates less than needed, reflecting the effects of adverse conditions or events that he/she is in into workplace environment, and creating self-seekingness atmosphere in workplace; toxic leader can cause a toxic job environment. In this very thesis, the relation between the toxic leader behaviours of the private gym administrators and trainers intention to leave the job is aimed to be examined. For this purpose, Trainers who are working in private gyms, which are carrying on business in Turkey, are determined by purposeful sampling method. By reaching at 255 trainers; “Toxic leadership scale” which includes 30 questions and has 4 sub-dimensions, and “Scale for Intent to leave job” which has 3 questions and no sub-dimensions were implemented. After the scales were physically and online applied to the attendants, quantitative coding was done and analysed by the program IBM SPSS 22.0. At the end of the study, meaningful relations in between the toxic leader behaviours of private gym administrators and the working trainers’ intentions to leave job were figured out. According to trainers’ perceptions of their administrators’ toxic leadership levels, significant relations were not seen when trainers’ age, gender, income state, number of coaching certificates and educational background were observed. While trainers having low income, state have more level of intention to leave job; it was seen that trainers having older ages than younger ones have low level of intention to leave job.