Dünya-sistemine entegrasyon ve islamcı hareketlerin metot seçimi arasındaki ilişki: Türkiye örneği

Abstract

Bu çalışma, İslamcılığı ekonomi-politik açıdan analiz etmeyi amaçlamaktadır. Dünya-sistemleri analizi çalışmanın doktriner temelini oluşturmaktadır. Tezin en temel argümanı, ülkelerin kapitalizme eklemlenme biçimleri ile o ülkelerdeki İslamcı hareketlerin gelişimi arasında ilişki olduğudur. Çalışmanın ilk bölümünde temel hatlarıyla dünya-sistemleri analizi anlatılmaktadır. Bunun yanında çalışmadaki tarih anlayışını oluşturan Annales ekolü de izah edilmektedir. Ardından ikinci bölümde Osmanlı toplumsal yapısı ekonomi-politik bakış açısıyla analiz edilmektedir. Burada Osmanlı Devleti; kuruluş dönemi, klasik dönem, âyanlar dönemi ve modern dönem olarak ele alınmaktadır. Üçüncü bölümde ise dünya-ekonomiye eklemlenen bölge tipleri izah edilmektedir. Bu açıdan üç bölge tipi tespit edilmiştir: çevre bölgeler, sömürge bölgeler ve karanlık bölgeler. Her bir bölge tipinin dünya-ekonomi ile girdiği ilişki farklı olduğundan o bölgede gelişen İslamcılığın da farklılaştığı iddia edilmektedir. Hindistan, Suudi Arabistan ve Mısır ülkelerinde gelişen İslamcı hareketler bu açıdan incelenmiştir. Dördüncü bölümde ise Osmanlı İslamcılığının gelişimi incelenmektedir. Osmanlı’nın dünya-ekonomiye bir çevre ülke olarak eklemlenmesinin İslamcılık üzerine olan etkileri analiz edilmektedir. Sonuç olarak çalışma, dünya-sistemleri analizi perspektifinden İslamcılığı anlamaya gayret etmektedir. Osmanlı İslamcılığı da üzerinde durulan esas konudur. Çalışma, Osmanlı İslamcılığını daha önce değerlendirilmemiş bir açıdan anlatmaya gayret etmektedir.

This study aims to analyze Islamism from economic and political perspective. World-systems analysis is the doctrinal basis of the study. The main argument of the thesis is that there is a relationship between the way countries integrate into capitalism and the development of Islamist movements in those countries. In the first part of the study, world-systems analysis is explained with its basic lines. In addition, the Annales school, which constitutes the understanding of history in the study, is also explained. In the second part, the Ottoman social structure is analyzed from the economic and political perspective. In the second part, The Ottoman Empire is analyzed in four periods as foundation period, classical period, âyans periods and the modern period. In the third part, the types of regions which integrated into the world-economy are explained. Three types of zones have been identified: peripherical zones, colonial zones and dark zones. It is claimed that Islamism developing in a region is different because the relationship between each type of region and the world-economy is different. Islamist movements in India, Saudi Arabia and Egypt have been examined in this respect. In the fourth part, the development of Ottoman Islamism is examined. The effects on Islamism of the Ottoman integration to the world-economy as a periphery are analyzed. As a result, the thesis tries to understand Islamism from the perspective of world-systems analysis. And Ottoman Islamism is the main subject.