Haydarlı bölgesi (Afyonkarahisar güneyi) volkanik kayaçların mineralojik petrografik ve jeokimyasal özellikleri

Abstract

Bu çalışmada, Haydarlı bölgesindeki volkanik kayaçlar jeolojik, mineralojikpetrografik ve jeokimyasal (ana ve iz element, çoklu element içerikleri ve izotop analizleri) özellikleri bakımından incelenmiştir. İncelemeler sonucunda volkanizmanın kökeni ve evrimine açıklık getirilmeye çalışılmıştır. Çalışma alanında volkanosedimanter birimler, piroklastik kayaçlar ve volkanitler; trakitler, trakiandezitler, lösititler, fonolitler, lamproitler, bazaltik lav ve dayklar tespit edilmiştir. Volkanosedimanter birimler tektonik aktiviteye bağlı olarak yapısal ve renk farklılıkları sunmaktadır. Piroklastik birimler, lösit bloklu ve fonolitli piroklast kayaçlar olmak üzere ikiye ayrılmakta ve bölgede geniş alan kaplamaktadır. Trakitler, fonolitler, lösititler, lamproit, bazaltik lav ve dayklar bu volkanosedimanter birimleri keserek yerleşmiştir. Bu volkanizma ürünlerinde yaygın olarak plajioklas, piroksen, amfibol, biyotit ve opak mineraller gözlenmiştir. Haydarlı volkanitlerinin jeokimyasal olarak çoğunluğunun ultrapotasik ve yüksek K’lu alkalin özellikte olduğu belirlenmiştir. Bu sonuçlar bölgedeki volkanizmanın, kirlenme-kabuksal katkıfranksiyonel kristallenmeye uğradığına işaret etmektedir.

In this study, Volcanic rocks in the Haydarlı region have been studied in terms of their geological, mineralogical-petrographic and geochemical properties (main and trace elements, multiple element contents and isotope analyzes). As a result of these investigations, the origin and evolution of volcanism was tried to be explained. In the study area, volcanosedimanter units-pyroclastic rocks and volcanites, Trachites, trachyandesites, leucites, phonolites, basalts and basaltic dykes have been identified. Volcanosedimanter units exhibit structural and color differences related to tectonic activity. Pyroclastics, leucite block and phonolite pyroclast rocks cover a large area in the region. Trachites, phonolites, leucitites, lamproites, basalt and dykes have been emplaced by cutting these volcanosedimanters. Plagioclase, pyroxene, amphibole, biotite and opaque minerals have been commonly observed in these volcanism products. It is determined that most of the volcanics of Haydarlı region are ultrapotassic and high K alkaline. These results showed that the volcanism in the region underwent pollution-crustal additive-functional crystallization.