Alzheimer Hastalarının Fonksiyonel Kapasitesinin Ve Bakım Verenin Duygusal Zekâ Düzeyinin Bakım Verme Yükü İle İlişkisi

Abstract

Alzheimer Hastalığı’nda (AH), evrelere göre farklı klinik tablolar sergileyen hastalık süreci, hasta ve bakım verenin yaşam kalitesini olumsuz etkilemektedir. Hem hastaya hem bakım verene özgü bakım verme yükünü arttıran birçok faktör bulunmaktadır. Bu çalışmanın amacı AH tanısı konulan hastaların fonksiyonel kapasitesinin ve bakım verenin duygusal zekâ düzeyinin bakım verme yükü ile ilişkisinin incelenmesidir.Çalışmaya yaş ortalaması 79.14±6.27 yıl olan 35 AH’li hasta ve yaş ortalaması 53.34±8.99 yıl olan 35 bakım veren dâhil edildi. AH’li hastaların ve bakım verenlerinin demografik bilgilerinin yanı sıra bakım verme yükünü etkileyebileceği düşünülen faktörlere yönelik veriler kaydedildi. Çalışmaya dâhil edilen AH’li hastaların fonksiyonel kapasitelerini değerlendirmek için Alzheimer Hastalığı’nda İşbirliği Çalışması Günlük Yaşam Aktiviteleri Ölçeği (AHİÖ-GYA), bakım verenlerin duygusal zekâ durumlarını sorgulamak için Schutte Duygusal Zekâ Ölçeği (SDZÖ) ve bakım verme yükünü sorgulamak için Bakas Bakım Verme Etki Ölçeği (BBVEÖ) kullanıldı. AH’li hastaların AHİÖ-GYA skorlarının 20.05±22.44 ve gruplar arasında farkın olduğu saptandı (p<0.05). Bakım verenlerin SDZÖ ortalamalarının 159.31±19.76 ve BBVEÖ ortalamalarının 36.54±14.71 olduğu, ancak her ikisi açısından gruplar arasında farkın olmadığı kaydedildi (p>0.05). BBVEÖ’nün, AH’li hastaların fonksiyonel kapasitesi, bakım verenlerin duygusal zekâ düzeyleri (SDZÖ ve SDZÖ-duyguların kullanımı alt faktörü) ile ilişkili olduğu bulundu (p<0.05). Bakım verme yükü, hem AH’li hastaların hem de bakım verenin birçok demografik, klinik ve sosyo-ekonomik özelliklerinin yanı sıra bakım verenin duygusal zekâ düzeyi gibi birçok faktörle ilişkilidir. AH’li hastalara bakım verenlerin duygusal zekâ düzeyi ile bakım yükü ilişkisini ele alan ilk çalışma olduğu bilinen çalışmamızda bakım verenlerin bakım aktivitelerini yürütürken aileden ve sosyal çevreden destek alamadığı, fiziksel, psikolojik, sosyal, duygusal ve ekonomik zorlanma yaşadıkları saptandı. Çalışmamızdan elde edilen bulgular doğrultusunda bakım verme yükünü ele alan ileriki çalışmalarda ergoterapistlerin ve fizyoterapistlerin bakım veren bireylerin de dahil edildiği değerlendirmelerle veri toplaması, bakım verenlerin yaşadıkları güçlükleri somutlaştırması, saptanan sorunlar ve eksiklikler doğrultusunda gerekli müdahaleleri ve uygun ergoterapi, fizyoterapi ve rehabilitasyon programlarını planlaması gerektiği sonucuna varılmıştır.

The disease process, which exhibits different clinical features according to its stages, adversely affects the patient’s and caregiver’s quality of life in Alzheimer's Disease (AD). There are many factors specific to both the patient and caregiver, increase the caregiving burden. The aim of this study was to investigate the relationship of the functional capacity of AD diagnozed patients and the caregivers' emotional intelligence level with caregiving burden.Thirty-five AD patients with mean age of 79.14±6.27 years and 35 caregivers with mean age of 53.34±8.99 years, participated to the study. Data about factors thought that could affect caregiving burden recorded, in addition to participants’ demographic information. To assess the functional capacity of individuals with AD Alzheimer’s Disease Cooperative Study Activities of Daily Living Inventory (ADCS-ADL), to question caregivers' emotional intelligence Schutte Emotional Intelligence Scale (SEIS), and for caregiving burden Bakas Caregiving Outcomes Scale (BCOS) used.AHİÖ-GYA score was 20.05±22.44 and there was difference between the groups (p<0.05). The mean score of SEIS was 159.31±19.76 and BCOS was 36.54±14.71, but there were no differences between two groups for them. BBVEÖ was found to be associated with AD patients’ functional capacity and caregivers’ emotional intelligence level (SEIS and SEIS-utilizations of emotions sub-tests). Caregiving burden is associated with many factors such as caregiver’s emotional intelligence level in addition to the both AD patient’s and the caregiver’s many demographic, clinical and socio-economical characteristics. In our study, as known to be the first study focusing on the relationship between emotional intelligence level and caregiving burden of AD’s caregivers, it was found that caregivers did not receive support from the family and the social environment while carrying out caregiving activities and experienced physical, psychological, social, emotional and economic difficulties. Through the findings of the study it was concluded that occupational therapists and physiotherapists should collect data including also the caregivers, objectify the difficulties experienced by caregivers, and plan necessary interventions and appropriate occupational therapy, physiotherapy and rehabilitation programs in accordance with the obtained problems and deficiencies in future studies addressing the caregiving burden.