ABD’de gelir eşitsizliği: Çok ölçekli coğrafi ağırlıklı regresyon modeli yaklaşımı

Abstract

Çalışmanın amacı, ABD’de gelir eşitsizliğine yol açan faktörleri eyalet bazında açıklamaktır. Bu amaç doğrultusunda ABD’de gelir eşitsizliği, 2015 yılı için olağan en küçük kareler (OLS), coğrafi ağırlıklı regresyon (GWR) ve çok ölçekli GWR (MGWR) modelleri ile incelemektir. MGWR modeli, coğrafya üzerindeki değişen ilişkileri modelleyen bir yerel mekânsal regresyon tekniği olan GWR modelinin bölgeye göre farklı ağırlıklara izin verecek şekilde geliştirilmesiyle ortaya çıkmıştır. Analizde, gelir eşitsizliğini temsil eden değişkenler olarak gini katsayısı, gelir dağılımının en yüksek %10, %5 ve %1’lik dilimde olanların oranı alınmıştır. Modellerin dört farklı bağımlı değişken için ayrı ayrı ele alınması, farklı gelir eşitsizliği göstergeleri için karşılaştırma yapma imkânı tanımıştır. Bağımsız değişkenler olarak ortalama gelir, ortaöğretim, yükseköğretim ve sağlık harcamaları kullanılmıştır. Yüksek gelir düzeylerinde ortalama gelirin gelir eşitsizliği üzerinde anlamlı bir etkisi olmadığı, ortaöğretim harcamalarının gelir eşitsizliğini arttırdığı, yükseköğretim ve sağlık harcamalarının özellikle batı eyaletlerde gelir eşitsizliğini negatif yönde etkilediği bulgusuna ulaşılmıştır.