Spontan hipertansif sıçanlarda egzersiz ve onu izleyen egzersizi bırakma (detraining) sürecinin hemoreolojik parametreler üzerine etkisi

Abstract

Çalışmamızda, sağlıklı ve spontan hipertansif sıçanlara (SHR) uygulanan düşük ve orta şiddetli yüzme egzersizinin hemoreolojik, hematolojik parametreler, serum nitrat düzeyi, kan karboksihemoglobin (COHb) indeksi, kan basıncı, nabız ve vücut ağırlığı üzerine etkisinin incelenmesi amaçlanmıştır. Gruplar sedanter kontrol (SK), sedanter SHR (SSHR), egzersiz yapan kontrol (EK), egzersiz yapan SHR (ESHR), egzersiz detraining kontrol (EDK), egzersiz detraining SHR (EDSHR), sedanter detraining kontrol (SDK), sedanter detraining SHR (SDSHR) olmak üzere sekiz ayrı grup oluşturulmuştur. Egzersiz grubunda bulunan sıçanlar 10 hafta süresince 60dk,5gün/hafta olacak şekilde Morris su tankında yüzdürülmüştür. Her iki haftada bir tüm gruplara kan basıncı ile nabız frekansı ölçümü ve ağırlık tartımı yapılmıştır. 10. haftanın sonunda egzersizin bitimini takiben sıçanların kesimi ile kan örnekleri alınarak hematoloji analizörüyle tam kan sayımı yapılmış; eritrosit deformabilitesi, agregasyonu ektasitometre aracılığıyla değerlendirilmiş; ticari bir kit aracılığıyla serum nitrat düzeyi ve kan gazı cihazı ile COHb indeksi ölçülmüştür. Detraining grubundaki sıçanların ise bu tarihten sonra 5. hafta kafeslerinde yaşamalarına izin verilmiş, sürenin sonunda kesimleri gerçekleştirilmiştir. Uygulanan egzersiz protokolü sağlıklı sıçanlar ve SHR’lerde vücut ağırlığı, nabız ve sistolik kan basıncında azalmaya, COHb indeksinde artışa sebep olmuştur. SHR’lerin eritrosit agregasyonları kontrolden yüksek bulunmuştur. Uygulanan egzersiz protokolü sağlıklı sıçanların eritrosit agregasyonlarını etkilemezken, SHR’lerinkini azaltmıştır Egzersizi bırakmak agregasyonda artışa, COHb indekslerinde azalmaya sebep olmuştur. Sağlıklı sıçanlarda egzersize cevaben ortaya çıkan kan basıncı azalmasının detrainingin ilk ölçümünde ortadan kalktığı gözlenmiştir. Hipertansif sıçanlarda ise egzersizin kan basıncı üzerindeki olumlu etkisi 5 haftalık detraining süresince korunmuştur. Sonuçlarımız uygulanan orta şiddetli ve uzun süreli yüzme egzersizinin sadece kan basıncını azaltmak suretiyle değil, eritrosit agregasyonunun da azalmasına sebep olarak doku kanlanmasına katkıda bulunduğunu göstermektedir. Egzersiz bırakıldığında eritrosit agregasyonu artmakta, bu olumlu etki ortadan kalkmaktadır. Egzersizin etkilerine CO’nun aracılık ettiği görülmektedir. Sonuç olarak, hem sağlıklı, hipertansif bireylere egzersizi yaşam biçimi haline getirmeleri önerilebilir. We aimed to investigate the effects of chronic swimming exercise with low-moderate intensity followed by detraining on hemorheology, hematology, blood pressure, serum nitrate, blood carboxyhemoglobin (COHb) concentrations in spontaneous hypertensive rats (SHR). Groups were determined as, sedentary control, sedentary SHR, exercising control, exercising SHR, exercise detraining control, exercise detraining SHR, sedentary detraining control, sedentary detrainig SHR. Swimming exercise of 60 min, 5 days/week for 10 weeks was applied to the exercise groups. Blood pressure, heart rate, body weights were measured every 2 weeks. At the end of the exercise period, blood samples were obtained from abdominal aorta. Erythrocyte deformability, aggregation were determined by ectacytometry, hematological parameters were evaluated with a hematology analyzer. Nitrate levels were measured by a commercial kit, COHb index was determined by blood gas device. Detraining period was performed for 5 weeks. The exercise caused decrement in body weight, heart rate, systolic blood pressure and increment in COHb index of both normotensive rats and SHR. Erythrocyte aggregation of SHR was higher than controls. Although exercising did not alter erythrocyte aggregation of health rats, it decreased this parameter in SHR. The detraining period induced an increment in erythrocyte aggregation, decrement in COHb index. The decrement in blood pressure acquired by exercise, was reversed by detrainig in control rats whereas it was still lower after detraining period of 5 weeks in SHR. The results of this study demonstrate that, exercise applied contributes tissue perfussion not only by decreasing blood pressure but also by reducing erythrocyte aggregation. CO seems to play role in these effects. Detraining period reverses this positive effect by causing increment in erythrocyte aggregation. Regular exercise may be adviced as a way of healthy life to both normotensives and individuals who are genetically under risk of hypertension.