Fed para politikalarının Türkiye üzerindeki makroekonomik etkileri

Abstract

2007 yılının sonlarına doğru ABD’de ortaya çıkan kriz daha sonra küresel olarak gelişmiş ve gelişmekte olan ekonomileri de etkisi altına almıştır. Finansal krize FED geleneksel olmayan para politikaları ile müdahale ederek krizi önlemeye çalışmıştır. Çalışmanın amacı FED geleneksel olmayan para politikalarının küresel kriz döneminde Türkiye üzerindeki makroekonomik etkilerinin araştırılmasıdır. Çalışmanın analiz yöntemi ise, FED geleneksel olmayan para politikalarının Türkiye makroekonomik etkilerini ölçmek için 2007:12-2014:10 dönemleri arası Vektör Otoregresyon (VAR) modeli ile analiz edilmektedir. FED geleneksel olmayan para politikaları aracı olarak miktarsal genişleme ve federal fon oranı verileri kullanılmaktadır. Politika etkilerinin, Türkiye makroekonomik etkilerini ölçmek için kullanılan değişkenler ise kısa ve uzun vadeli faiz oranları, hisse senetleri fiyat endeksi, reel efektif döviz kuru, sanayi üretim endeksi, işsizlik oranı, tüketici fiyat endeksi, üretici fiyat endeksi, BİST100 endeksi kullanılmaktadır. Analiz sonucunda elde edilen bulgular, küresel finansal kriz etkisiyle belirgin kırılma beklenen Türkiye makroekonomik değişkenleri, hızla indirilen FED fonlama faizi ve geri alım anlaşmaları hızla artan FED toplam varlıkları ile önemli bir küresel parasal genişleme sürecinden etkilendikleri görülmektedir. Bu etkiler, efektif döviz kuru aylık artışının FED fonlama faizindeki değişimden direkt etkilendiği görülmektedir. Diğer önemli aktarım mekanizması FED fonlama faizi ile BİST100 endeksi aylık artışı arasında direkt etkilediği görülmektedir. FED geleneksel olmayan para politikalarının etkisi dış şoklar olarak Türkiye’de reel ekonomiyi değil finansal piyasaları döviz kurunu ve borsayı etkilemektedir.

The crisis that emerged in the United States towards the end of 2007 later affected globally developed and emerging economies. The FED tried to prevent the financial crisis by intervening with unconventional monetary policies. The purpose of the study of unconventional monetary policy the FED during the global crisis on Turkey to investigate the macroeconomic effects. Analysis method of the study, the FED is analyzed with the Vector Autoregressive (VAR) model between 2007:12-2014:10 to measure the macroeconomic effects of unconventional monetary policies in Turkey. Quantitative easing and federal funds rate are used as a unconventional monetary policy tool of the FED. The variables used to measure the macroeconomic effects of Turkey are short and long term interest rates, stock price index, real effective exchange rate, industrial production index, unemployment rate, consumer price index, producer price index, BIST100 index. The findings obtained as a result of the analysis, significant refractive expected Turkey macroeconomic variables with the global financial crisis impact, quickly downloaded FED funding interest rates and a significant global monetary easing process by rapidly increasing the total assets of the FED repurchase agreements appear to be affected. These effects are seen that the monthly increase in the effective exchange rate is directly affected by the change in the FED funding rate. Another important transmission mechanism can be seen directly affected between the FED funding rate and the monthly increase of the BIST100 index. The impact of unconventional monetary policy the FED external shocks as the real economy is not in Turkey's financial markets and the exchange rate affects the stock market.