İlköğretim 7.- 8. sınıfların beslenme durumları, antropometrik ölçümleri ile akademik başarılarının ilişkilendirilmesi

Abstract

Amaç: Bu araştırma, Denizli ili Çivril ilçe merkezinde bulunan ilköğretim okullarındaki 7.-8. sınıf öğrencilerin beslenme durumlarının akademik başarılarına etkilerinin incelenmesi ve araştırma sonuçlarına göre çözüm önerileri getirmek amacıyla yapıldı. Yöntem: Denizli ili, Çivril ilçe merkezi 2010-2011 Eğitim Öğretim yılı ilköğretim okullarındaki 7. ve 8. sınıf öğrencileri araştırma evrenini oluşturdu. Araştırmada örneklem seçilmemiş olup evrenin tamamı üzerinde çalışıldı. Çalışma 06-22 Aralık 2010 tarihleri arasında öğrencilerin sınıflarında anket uygulanarak tamamlandı. Araştırmada 721 (%90) öğrenciye ulaşıldı. Araştırmanın bağımlı değişkeni olarak öğrencilerin 2010 yılına ait Seviye Belirleme Sınavı (SBS) puanları kullanıldı. Öğrencilerin sosyoekonomik durumları (SED) Aile Refahı Ölçeği kullanılarak düşük, orta ve yüksek olmak üzere 3 grupta değerlendirildi. Beslenme Alışkanlıkları Puanı (BAP) ve beden kitle indeksi (BKİ)’leri hesaplandı. Toplanan veriler SPSS istatistik programı kullanılarak ortalamalar arasındaki istatistiksel farklar t-testi ya da ANOVA ile değerlendirildi. Lineer regresyon karıştırıcı faktörlerin etkisini uzaklaştırmak için kullanıldı. Bulgular: Araştırmaya katılanların 365’i (%50,6) kızdır. Öğrencilerin yaş ortalaması (ss) 13,1±0,8 sınırları 11 ve 15’tir. Öğrencilerin %57’si düşük ,% 39’u orta ve %7’si yüksek SED’a sahiptir. Öğrencilerin BAP ortalaması (ss) 43,12±10,1 sınırları 9,25 ile 62,0’dir. Öğrencilerin %37,7’sinin beslenme alışkanlıkları iyi, % 39,7’nin beslenme alışkanlığı orta iken %22,7’sinin beslenme alışkanlığı kötü olarak sınıflandırılmıştır. Öğrencilerin BAP ile akademik başarıları incelendiğinde BAP arttıkça başarı puan ortalamalarının da arttığı görülmektedir. Bu durum istatistiksel olarak anlamlıdır (p<0,001). Öğrencilerin BKİ ile başarı puanları karşılaştırıldığında ise gruplar arasında anlamlı farklılık bulunamadı. Öğrencinin yaşı, cinsiyeti ve SED açısından düzeltildikten sonrada beslenme alışkanlığı puanının okul başarısı ile ilişkisi devam etti (p<0,001). Sonuç: Öğrencilerin uygun beslenme alışkanlıkları akademik başarılarını etkilemektedir. Öğrencilerin uygun beslenme alışkanlıklarını kazandıracak müdahalelerin sağlıklı, üretken ve başarılı nesiller yoluyla toplumun ekonomik ve sosyal yönden kalkınmasına yardımcı olacağı kanısındayız. Bu amaç doğrultusunda müdahale yeri olarak okul sağlığı hizmetlerinin planlanması ilk akla gelmektedir. Objective: The aim of this research was to examine the relationship between nutritional status, anthropometric measurements and academic achievement in the 7th - 8th grade primary school students in Çivril, Denizli. Methods: All 7th and 8th grade elementary school students in Çivril, Denizli were eligible for the study. There was no sample selection. The study was completed between December 06 and 22, 2010. It was accomplished by an application of a questionnaire to the students during their class time. Seven hundred twenty one (%90) students participated in the study. The outcome variable was the score that students received from a test named SBS in 2010. Socioeconomic status (SES) of the student was classified as low, middle, and high by using the Family Welfare Scale. Nutrition Habit Score (NHS) and body mass index (BMI) were calculated. By using statistical computer program SPSS, means were calculated and statistical differences were evaluated by t-test or ANOVA. Linear regression was used to remove the effect of other confounding factors. Results: There hundred sixty five (50,6%) of the students were female. The mean age was 13,1±0,8 and the range was between 11 and 15. Fifty seven percent of the students were in low (57%), middle (39,0%) and high (7,0%) SES. The mean of the NHS was 43,1±10,1 and ranged between 9,25 and 62. In terms of nutritional habits, the participants were classified as good (37,7%), middle (39,7%), and bad (22,7%). By examining NHS and academic success, it seemed that academic success increased as NHS increased. This situation was statistically significant (p<0,001). There was not any significant association between BMI and academic success. The significant association between the NHS and academic success continued even after students’ age, gender and SES adjustments (p<0,001). Conclusion: Appropriate nutritional habits affect students’ academic success. The school health service planners need to include nutrition in their agenda.