Maliye politikalarının konjonktür dalgalanmaları üzerindeki etkisi: ARDL analizi

Abstract

İktisadi faaliyetler, konjonktür dalgalanmaları olarak adlandırılan sürece sahiptir. Dalgalanmaların saptanması ve buna yönelik maliye politikasının uygulanması dalgalanma şiddetlerine etki etmektedir. Bu tezin amacı, Türkiye’de maliye politikasının konjonktür dalgalanmaları üzerinde Keyneseyen etkiler taşıyıp taşımadığını araştırmaktır. Bütçe açıklarının artması iktisadi büyümeyi arttırıyorsa Keynesyen etkiler, azaltıyorsa Keynesyen olmayan etkiler meydana gelmektedir. Tezde 2006-2021 dönemine ait çeyreklik veriler kullanılarak ARDL modeli kurulmuştur. Model sonuçları eşbütünleşme ilişkisini desteklemektedir. Türkiye’de maliye politikası konjonktür dalgalanmaları üzerinde etkilidir. Uzun dönem katsayılarına göre, normal olmayan zamanlarda (bütçe açıklarının gayri safi yurtiçi hasılanın yüzde ikisini geçmesi) ve normal zamanlarda (bütçe açıklarının gayri safi yurtiçi hasılanın yüzde ikisinden az olması) bütçe açıkları sırasıyla -0.36 ve -0.35 katsayılarına sahiptir. Başka bir ifadeyle Keynesyen olmayan etkiler bulunmaktadır. Ayrıca meydana gelen bir şok (iktisadi kaynaklı nedenler, doğal afetler, salgın hastalıklar vb.) nedeniyle uzun dönem ilişkisi bozulsa bile denge kısa dönemde yeniden sağlanmaktadır.

Economic activities have a process called business cycles. The detection of fluctuations and the implementation of the fiscal policy for this affect the fluctuation intensities.The aim of this thesis is to investigate whether the fiscal policy in Turkey has Keynesian effects on business cycles. If the increase in budget deficits increases economic growth, Keynesian effects occur, if it decreases, non-Keynesian effects occur. In the thesis, ARDL model was established by using quarterly data for the period 2006-2021. The model results support the cointegration relationship. Fiscal policy in Turkey is effective on business cycles. According to the long-run coefficients, budget deficits have coefficients of -0.36 and -0.35 in non-normal times (budget deficits exceeding two percent of gross domestic product) and in normal times (budget deficits less than two percent of gross domestic product). In other words, there are non-Keynesian effective. In addition, even if the long-term relationship is disrupted due to a shock (economic reasons, natural disasters, epidemics, etc.), the balance is restored in the short term.