İmar planlarının yargısal denetiminde kamu yararı kriteri

Abstract

İdarenin tüm işlem ve eylemlerinin nihai amacı olan kamu yararı kavramının, üzerinde uzlaşılmış bir tanımı bulunmamaktadır. İdari işlemler iptal davasına konu edildiğinde, yargı mercilerince kamu yararı yönünden de incelenir. İdari işlem niteliğinde olan imar planlarının da kamu yararı amacına yönelmesi zorunludur. İmar planı idari dava yoluyla mahkeme önüne geldiğinde, mahkemece kamu yararı yönünden denetleme yapılması gerekeceğinden, soyut ve muğlak nitelikteki bu kavramın somutlaştırılması gerekir. Danıştay tarafından geliştirilen içtihat, imar planlarında kamu yararı kavramının planlama esasları ve şehircilik ilkeleri ile birlikte değerlendirilmesi yönündedir. Bu çalışmada, Danıştayın kamu yararı kavramını yorumlama biçimi imar planlaması özelinde irdelenmektedir. Mahkemenin kamu yararı kavramını eldeki davaya uygularken somutlaştırma biçimi, planlama esasları ve şehircilik ilkelerinin bu somutlaştırmada bir araç olarak kullanılıp kullanılmadığı, literatür ve mahkeme kararları ışığında incelenmektedir. Çalışmada yarı yapılandırılmış derinlemesine mülakat yöntemi kullanılarak uzman görüşmelerine yer verilmekte, uzman görüşmeleri literatür ve mahkeme kararları ile birlikte değerlendirilerek kamu yararının somutlaştırılmasında planlama esasları ve şehircilik ilkelerinin yargısal denetimdeki rolü ortaya konmaktadır.

There is no agreed definition of the concept of public interest, which is the ultimate goal of all proceedings and acts of the administration. When administrative proceedings are the subject of an administrative suit, they are also examined by judicial authorities in terms of public interest. It is obligatory that the zoning plans, which are in the nature of administrative proceedings, also aim for the purpose of public interest. When the zoning plans are the subject of the lawsuit, concept of public interest should be concretized, as the court will need to be audited in terms of public interest. The jurisprudence developed by the Council of State is that the public interest should be evaluated together with the planning principles and urban planning principles in the zoning plans. In this study, the way the State Council interprets the concept of public interest is examined. The way the court concretizes the concept of public interest in the present case, whether the planning principles and the principles of urban planning are used as a tool in this concretization have been examined in the light of the literature and court decisions. In the study, expert interviews were included with the in-depth interview method, expert interviews were evaluated together with the literature and court decisions, and the role of planning principles and urban planning principles in concretizing the public interest was revealed.