Türk romanında "anlatı açma" ve "anlatı kapatma"

Abstract

Anlatı açma ve anlatı kapatma kavramları, hemen her tür anlatı için söz konusu edilebilecek kavramlardır. Bir anlatının nasıl başlatılıp nasıl kapatıldığını tespit etmek, eğer anonimse o anlatının içinde yer aldığı kültürün, ortamın, olayları ve olguları başlatma ve bitirme noktasındaki bakış tarzını veya yazarın bir kurguyu başlatma ve bitirme konusundaki tutumunu göstermesi bakımından dikkate değerdir. Bu bağlamda, bu tez çalışmasında Türk romanında, yazarın bir romanı nasıl başlattığını ve nasıl kapattığını tespit etmek amaç edinilmiştir. Bu çerçevede Tanzimat sonrasından 1980 sonrasına kadar gelen sürede Türk romanına yön vermiş, romanın edebiyatımızda şekillenmesine katkı sunmuş kırk sekiz eser ele alınmıştır. Yapılan inceleme çerçevesinde yeni bir sınıflandırma ortaya koyulmuş ve Türk romanının anlatı açılış ve kapanış bölümleri, bu sınıflandırma içerisinde değerlendirilmiştir. Anlatı açılış ve kapanış bölümleri; romanın kurgusu, yazarı, tarihî ve sosyal arka planı noktasında son derece önemli ipuçları sunmaktadır. Bu bağlamda bir romanı çözümleme süreci içerisinde romanın nasıl başlatıldığı ve nasıl sona erdirildiği sorularına cevap bulabilmek, romana ve romanın bağlamına dair pek çok sorunun cevabına da ulaşabilmek anlamına gelmektedir. Çalışma, “Giriş”, “Türk Romanında ‘Anlatı Açma’” ve “Türk Romanında ‘Anlatı Kapatma’” başlıklı üç bölümden oluşmaktadır. “Giriş” bölümünde “anlatı açılış” ve “anlatı kapanış” bölümleri için bir kapsam belirlendikten sonra, literatür taraması üzerinde durulmuş ve romanların anlatı açılış/kapanış bölümleri için bir sınıflandırma ortaya koyulmuştur. “Türk Romanında ‘Anlatı Açma’” başlıklı bölümde, Yeni Türk Edebiyatı devirleri içerisinde öne çıkan örneklerin anlatı açılış ve kapanış bölümleri, belirlenen sınıflandırma üzerinden incelenmiştir. Benzer şekilde “Türk Romanında ‘Anlatı Kapatma’” başlıklı bölümde, öne çıkan örnekler üzerinden Türk romanında anlatı kapanış şekilleri incelenmiştir.

Narrative beginning and narrative ending are concepts that can be mentioned for almost any type of narrative. Determining how a narrative is began and how it is ended is noteworthy in terms of showing the culture, environment, the point of view of beginning and ending events and phenomena, or the author's attitude towards beginning and ending a fiction, if it is anonymous. In this context, in this thesis, it is aimed to determine how the author started and closed a novel in Turkish novel. In this context, forty-eight works that have shaped the Turkish novel and contributed to the shaping of the novel in our literature during the period from the Tanzimat to the post-1980 period are discussed. Within the framework of the examination, a new classification was put forward and the narrative beginning and ending parts of the Turkish novel were evaluated within this classification. Narrative beginning and ending sections; offer extremely important clues about the fiction, author, historical and social background of the novel. In this context, being able to find answers to the questions of how the novel is began and how it is ended in the process of analyzing a novel means reaching the answers to many questions about the novel and its context. The study consists of three parts titled "Introduction", "Beginning the Narrative' in Turkish Novel" and "Ending the Narrative in the Turkish Novel". After determining the scope for the "narrative beginning" and "narrative ending" sections in the "Introduction" section, the literature review was emphasized and a classification was put forward for the narrative beginning/ending sections of the novels. In the section titled "Beginning the Narrative in Turkish Novel", the narrative beginning and ending sections of the prominent examples in the New Turkish Literature periods were examined through the determined classification. Similarly, in the section titled "'Narrative Closure' in Turkish Novel", narrative ending forms in Turkish novel are examined through prominent examples.