Tekstil endüstrisi atıksularının ileri oksidasyon yöntemleri ile arıtılması

Abstract

Tekstil endüstrisi ve dünyada en çok rastlanan ve en eski endüstriyel faaliyetlerden bir tanesidir. Gayet iyi bilindiği gibi bu sektör ülkemizin ekonomisi için önemli bir rol oynamaktadır. Diğer taraftan; tekstil sektörü, üretim prosesi sonucu büyük miktarda kirlenmiş suyu alıcı ortama deşarj etmekte ve böylelikle gerek harcadığı su kaynağı ve gerekse kirlettiği alıcı ortam etkileri sebebiyle, çevre kirliliği kontrolünde büyük önem taşımaktadır (Arık P., 2012). Tekstil endüstrisinde atıksular miktar ve bileşim yönünden çok değişkendirler. Bu atıkların birinci kaynağı liflerde mevcut olan doğal safsızlıklarıdır. İkinci kaynak ise prosesler de kullanılan kimyasal maddelerdir. Tekstil proseslerinde kullanılan boyalar, taşıyıcılar, krom ve türevleri ve sülfür çoğunlukla atıklarda bulunur. Tekstil boyamada ayrışmaya karşı çok dayanıklı boyaların kullanılması istendiğinden, oluşan boya artıkları da biyolojik ayrıştırmaya karşı dayanıklıdır ve zor ayrışır. Tekstil atıksuları biyolojik ayrışabilir olmakla beraber, bazen biyolojik proseslerde olumsuz durumlara neden olabilirler. Çünkü atıksuda bazı toksik bileşikler (boyalardan gelen kromatlar, sülfürler, klorürler ve hidrojen peroksit gibi) olabilir. Atıksu nutrient (azot ve fosfor) yönünden eksiklik gösterebilir. Azotlu atıklar boyama işlemlerinden suya karışmaktadır. Ancak atıksuda fosfor içeriği çok düşük olabilmektedir. Suyun kalite ve miktarından da gün boyunca büyük değişimler olmaktadır (Büyükkamacı ve Baycan, 2019). Yürütülen tez kapsamında biyolojik olarak zor ayrışan ve biyolojik arıtmayı olumsuz etkileyen tekstil endüstrisi atıksularının hidrojen peroksit ve potasyum persülfat kullanılarak ileri kimyasal arıtımı değerlendirilmiştir. Her iki yöntem için KOİ giderme verimi dikkate alınarak en uygun proses koşulları belirlenmiştir. İki yöntem arıtma verimi, işletme koşulları ve maliyet açısından karşılaştırılmıştır. Yürütülen deney sonucunda persülfat kullanımının tekstil atık suyundan KOİ ve renk giderimi için daha etkili olduğu sonucuna varılmıştır.

It is one of the most common and oldest industrial activities in the textile industry and in the world. As it is well known, this sector plays an important role for our country's economy. On the other hand; The textile sector discharges a large amount of contaminated water to the receiving environment as a result of the production process, and thus, it is of great importance in environmental pollution control due to the water source it spends and the receiving environment it pollutes (Arık P., 2012). In the textile industry, wastewater is very variable in quantity and composition. The primary source of these wastes is their natural impurities present in the fibers. The second source is the chemicals used in the processes. Dyes, carriers, chromium and its derivatives and sulfur used in textile processes are mostly found in wastes. Since it is desired to use very resistant paints in textile dyeing, the paint residues formed are also resistant to biodegradation and hard to decompose. Although textile wastewater is biodegradable, they can sometimes cause adverse conditions in biological processes. Because there may be some toxic compounds (such as chromates, sulfides, chlorides and hydrogen peroxide from dyes) in wastewater. Wastewater may lack nutrient (nitrogen and phosphorus). Nitrogenous wastes are mixed with water from dyeing processes. However, the phosphorus content in wastewater can be very low. There are also big changes in the quality and amount of water throughout the day (Buyukkamacı & Baycan, 2019). In the scope of the thesis, advanced chemical treatment of textile industry wastewater using Hydrogen Peroxide and Potassium Persulfate has been evaluated. For both methods, the most suitable process conditions were determined by considering the COD removal efficiency. As a result of the experiment, it was concluded that the use of persulphate is more effective for color removal from COD and textile wastewater.