İbn-i Kemâl'in Beyânü'l-Vücûd Risâlesi'ne Midhat Bahârî tarafından yapılan Leâlî-i Meânî adlı tercümenin transkripti ve incelemesi

Abstract

Tezin konusu, Kemâlpaşazâde’nin vahdet-i vücûda dair kaleme aldığı Beyânü’l-vücûd isimli eserine Midhat Bahârî tarafından yapılan Leâlî-i Me?ânî adlı Osmanlıca tercümenin transkripsiyonu ve incelemesidir. Bu eser, sadece bir tercümeden ibâret değildir. Aynı zamanda Beyânü’l-vücûd’un îzâhlı çevirisidir. İçerisinde Mevlevîliğin vahdet-i vücûd anlayışını benimsediğini gösteren deliller de barındırmaktadır. Tezde Bahârî’nin hayatı ve eserleri incelenmekte; Kemâlpaşazâde, risâleleri ve Beyânü’l-vücûd’u hakkında bilgi verilmektedir. Bahârî, 19. yüzyılda doğmuş, ömrünün çoğunu 20. yüzyılda geçirmiş, Osmanlı’dan cumhuriyete intikal dönemini yaşamış önemli bir tasavvufî şahsiyet ve Mevlevî şâiridir. İcâzetli “Son Mevlevî Şeyhi” ünvânını almıştır. Kendisinin telif ettiği kitapların yanında Beyânü’l-vücûd başta olmak üzere ağdalı dille yazılmış bazı eserleri de tercüme etmiştir. Tezde, Leâlî-i Me?ânî’nin içeriğinde tasavvufî kavramların bulunduğu, sûfîlerin varlık hakkındaki görüşlerine çeşitli sözler, alıntılar ve metaforlarla işaret edildiği, daha çok felsefî ve kelâmî yönü ile bilinen Kemâlpaşazâde’nin tasavvufî yönünün de mevcut olduğu delilleri ile ortaya konmaktadır. Ayrıca tezde farklı ilmî alanların varlığa yaklaşımı ile ilgili genel bilgiler verilmekte, Leâlî-i Me?ânî özelinde varlık ve vahdet-i vücûd konusu detaylı bir şekilde incelenmektedir. Konunun zorluğundan dolayı eseri anlamayı kolaylaştırmak için Leâlî-i Me?ânî’de kullanılan sûfî sözleri, simgesel anlatımlar ve tasavvuf kavramları ayrı başlıklar halinde ele alınıp açıklanmaktadır. Bir giriş, üç ana bölüm ve sonuçtan oluşan tezde Leâlî-i Me?ânî’nin transkripsiyonu da yapılmaktadır.

The subject of the thesis is the transcription and analysis of the Ottoman translation called Leâlî-i Me?ânî, which was translated by Midhat Bahârî for Kemâlpaşazâde's work called Beyânü'l-vücûd on the unity of existence. This work is not just a translation. It is also an explanatory translation of Beyânü'l-vücûd. It also contains evidences showing that Mevlevîs have adopted the concept of unity of existence. In the thesis, Bahârî's life and works are examined; Information is given about Kemâlpaşazâde, his treatises and his Beyânü'l-vücûd. Bahârî is an important sûfî figure and Mevlevî poet who was born in the 19th century, spent most of his life in the 20th century, and lived the transition period from the Ottoman State to the republic. He received the title of "Last Mevlevî Sheikh" with permission (idjazet). In addition to the books he wrote, he translated some works written in a fluffy language, especially Beyânü'l-vücûd. In the thesis, it is revealed with the evidence that there are mystical concepts in the content of Leâlî-i Me?ânî, the views of the sufis about existence are indicated with various words, quotations and metaphors, and the mystical aspect of Kemâlpaşazâde, who is mostly known for his philosophical and theological aspects. In addition, general information about the approach of different scientific fields to existence is given in the thesis, and the subject of existence and unity of existence is examined in detail in Leâlî-i Me?ânî. Due to the difficulty of the subject, the sufi words, symbolic expressions and mysticism concepts used in Leâlî-i Me?ânî are discussed and explained under separate headings in order to facilitate the understanding of the work. Leâlî-i Me?ânî is also transcribed in the thesis, which consists of an introduction, three main chapters and a conclusion.