6-36 ay çocuklarda elektronik medya kullanımının uykuya etkisi

Abstract

Bu çalışma, 6-36 ay çocuklarda elektronik medya kullanımının uykuya etkisini incelemek amacıyla yapılmış tanımlayıcı tipte kesitsel bir araştırmadır. Araştırma, Denizli İli Pamukkale İlçesine bağlı Bağbaşı, Fatih ve Deliktaş Aile Sağlığı Merkezleri’nde Ocak 2019- Aralık 2019 tarihleri arasında yürütülmüştür. Araştırmanın örneklemine 304 çocuğun ebeveyni alınmıştır. Veriler Ebeveyne Ait Sosyo- Demografik Bilgiler Formu, Elektronik Medya Kullanım Durumu Formu ve Bebek/Çocuk Uyku Sorunu Kısa Tanılama Formu (BUKF) kullanılarak toplanmıştır. Araştırma verilerinin değerlendirilmesinde tanımlayıcı istatistikler, tek yönlü varyans analizi (ANOVA) ve lojistik regresyon analizi kullanılmıştır. p<0.05 düzeyindeki değerler istatistiksel olarak anlamlı kabul edilmiştir. Yapılan araştırma ile çocukların büyük oranının (%87,5) en az bir elektronik medya cihazını kullandığı, çoğunluğunun (%61,5) en sık kullandığı elektronik medya cihazının TV olduğu tespit edilmiştir. Çocukların yarısına yakınında (%47,7) uykuya dalma sorunu olduğu, yarısından fazlasının (%57,9) gece 1-3 kez uyandığı, çocuklarda uykuya başlama saati ortancasının 22.30 olduğu belirlenmiştir. Çocukların %17,4’ ünde uyku sorunu olduğu; uyku sorununun en fazla gece uyanma sayısından (%12,8) daha sonra gece uykusuzluk süresi (%6,6) ve toplam uyku süresinden (%2,3) kaynaklandığı saptanmıştır. Yapılan bu araştırma ile çocukların toplam uyku süre ortancasının 11,5 saat olduğu; çocuk yaş, anne meslek ve çocuğa bakan kişinin çocukların toplam uyku sürelerini etkilediği sonucuna varılmıştır. Ayrıca bu araştırma ile çocuğun rutin uyku saatinin, çocuğun medya kullanımının, ebeveynin medya kullanımının ve çocuğa bakan kişinin çocuklarda uyku gereksinimini etkilediği; çocuklarda elektronik medya kullanımının çocukların uykuya olan gereksinimlerini büyük oranda arttırdığı tespit edilmiştir. Küçük yaş grubunda (süt çocukluğu ve oyun çocukluğu dönemi) çocuklarda medya kullanım yaşı ve sıklığının belirlenmesi, uyku özelliklerinin bilinmesi, uyku sorunlarına neden olabilecek faktörlerin saptanması; uyku sorunlarının önlenmesi ve çözümünde önemli rol oynayacaktır. Bu yüzden sağlık profesyonelleri olan hemşireler, ailelere çocukların yaş dönemlerine göre elektronik medya cihazları kullanım süresi, uyku özellikleri ve uyku sorunları hakkında eğitim vermelidir. Ayrıca ülkemizde benzer yaş grubundaki çocuklarda elektronik medya kullanımının uykuya etkisini araştıran daha çok çalışma yapılması önerilebilir.

This is a descriptive cross-sectional study conducted to examine the effect of electronic media use on sleep in children aged 6-36 months. The research was carried out at Bağbaşı, Fatih and Deliktaş Family Health Centers in Pamukkale District of Denizli Province between January 2019 and December 2019. Parents of 304 children were included in the sample of the study. Data were collected using the Parent's Socio-Demographical Information Form, the Electronic Media Usage Status Form, and the Brief Infant Sleep Questionaire (BISQ). Descriptive statistics, one-way analysis of variance (ANOVA) and logistic regression analysis were used to evaluate the research data. Values at the p<0.05 level were considered statistically significant. In the study, it was determined that the majority of children (87,5%) used at least one electronic media device, and the most (61,5%) used electronic media device was the TV. It was determined that almost half of the children (47,7%) had trouble falling asleep, more than half of them (57,9%) woke up 1-3 times a night, and the median time to start sleeping in children was 22.30. It was found that 17,4% of the children had sleep problems. It was determined that sleep problem was mostly caused by the number of awakenings at night (12,8%), followed by the duration of insomnia (6,6%) and the total sleep time (2,3%). With this research, the median total sleep time of children was 11,5 hours. It was concluded that the child's age, mother's occupation and the caregiver affect the total sleep time of the children. In addition, it was found in this research that the child's routine sleep time, the child's media use, the parent's media use, and the caregiver effect need for sleep in children. It has been determined that the use of electronic media in children greatly increases children's need for sleep. Determining the age and frequency of media use in children in the early age (infancy and toddlerhood), knowing the sleep characteristics and determining the factors that may cause sleep problems will play an important role in the prevention and solution of sleep problems. Therefore, nurses, who are health professionals, should educate families about the duration of use of electronic media devices, sleep characteristics and sleep problems according to the age of the children. In addition, it may be recommended to conduct more studies investigating the effect of electronic media use on sleep in children of similar age groups in our country.