Çivril ilçesi güneybatısının (Somak-Kocayaka-Hadım-İncikli civarı) jeotermal potansiyelinin hidrojeokimyasal yöntemlerle belirlenmesi

Abstract

Çalışma alanı, Denizli ilinin 51 km kuzeydoğusunda yer almaktadır. Çalışma alanının temelini Mesozoyik yaşlı Bekilli grubu kayaçları ve onu tektonik dokanakla üzerleyen Çökelez grubu kayaçlar oluşturmaktadır. Bekilli Grubu, düşük dereceli metamorfizma özelliği gösteren mermer bant ve merceklerinden, çeşitli şistlerden (serizit-klorit şist, kloritoyitli kuvars, kuvars şist, kalkşist, kuvarsit ve fillatlar) oluşmaktadır. Bekilli grubunun yaşı Triyas ile Alt Eosen arasında değişmektedir. Çökelez grubu ise metakonglomera, metakumtaşı, metasilttaşı, metakiltaşı, kireçtaşı ve dolomitik kireçtaşlarından oluşmaktadır. Çökelez grubunun yaşı Triyas-Kretase arasında değişmektedir. Tüm bunları Üst Miyosen yaşlı ve kiltaşı-ince kumtaşı-killi kireçtaşı ardalanmasından oluşan Killik formasyonu uyumsuzlukla örtmektedir. Onun üzerinde gölsel kireçtaşı, kiltaşı ve killi kireçtaşından oluşan Pliyosen yaşlı Ulubey formasyonu yer almaktadır. Ulubey formasyonunu da uyumsuz olarak örten Pliyo-Kuvaterner yaşlı Asartepe formasyonu; konglomera, kumtaşı ve silttaşı ardalanmasından oluşur. Tüm birimleri Kuvaterner yaşlı yamaç molozları ve alüvyon uyumsuz olarak örtmektedir. Çalışma alanında 11 adet soğuk su kaynağından örnek alınarak kimyasal analizi yapılmıştır. Örneklenen su numunelerinin fiziksel özellikleri sahada alındıktan hemen sonraki ölçümlere göre; sıcaklıkları 17-28.1 ºC, elektriksel iletkenlik 338-1932 ?S/cm, hidrojen iyonu aktivitesi (pH) 6.18-7.54 ve elektron aktivitesi (Eh) ise (-27)-(+40) mV aralığında değişmektedir. Kimyasal analiz sonuçlarına göre; egemen iyonlar Ca+, Mg++, HCO-3 olup su fasiyesleri Ca-Mg-HCO3 , Ca-Na-HCO3, Mg-Ca-HCO3, Mg-Na-HCO3, Mg-Ca-Na-HCO3, Ca-Mg-HCO3-SO4 olarak belirlenmiştir. Çalışma alanından alınan numunelere uygulanan çeşitli jeotermometrelere göre tahmini rezervuar sıcaklığı; K-Mg jeotermometresi için 34.4ºC -100.2 ºC, kuvars jeotermometreleri için 29.3 ºC -96.9 ºC ve kalsedon jeotermometreleri için ise 9.6ºC -70.9 ºC aralığında değerler vermiştir.

The study area is located at 51 km northeast of Denizli. The Bekilli group rocks, which are the consist ofMesozoic Menderes Metamorphics, and the Çökelez group rocks, which overlie it with a tectonic discordance, are the basis of the study area. The Bekilli group is made up of marble bands and lenses, various schists (sericite-chlorite schist, chloritoid quartz, quartz schist, calcschist, quartzite and phyllites) showing low-grade metamorphism in the study area. The age of the Bekilli group varies between Triassic and Lower Eocene. The Çökelez group consists of metaconglomerate, metasandstone, metasiltstone, metaclaystone, limestone and dolomitic limestones. The age of the Çökelez group varies between Triassic and Cretaceous. These formations are unconformably overlain by the Upper Miocene Killik formation which is consist of claystone-fine sandstone-clay limestone alternation. The Ulubey formation aged Pliocene, consist of lacustrine limestone, claystone and clayey limestone, overlies on the Killik Formation with a discordance.; The Plio-Quaternary agedAsartepe formation which overlying as unconformityon The Ulubeyformation is consists of alternations of conglomerate, sandstone and siltstone. Quaternary aged slope debris and alluvium unconformably cover all these units. Total 11 cold water samples collected and analysed chemically from springs and wells in the study area.According to the pysical and chemical in-situ measurements;Temperatures vary between 17ºC-28.1 ºC, electrical conductivity 338-1932 ?S/cm, hydrogen ion activity (pH) 6.18-7.54 and electron activity (Eh) (-27)-40 mV. According to the results of chemical analysis; dominant ions are Ca+, Mg++, HCO-3,water facies were determined as Ca-Mg-HCO3 , Ca-Na-HCO3, Mg-Ca-HCO3, Mg-Na-HCO3, Mg-Ca-Na-HCO3, Ca-Mg-HCO3-SO4. Estimated reservoir temperature according to estimated K-Mg Geothermometer, Quartz geothermometers, Chalcedony geothermometers applied onionic composition of the samples taken from the study area varies between 34.4ºC -100.2 ºC , 29.3ºC -96.9 ºC for the quartz geothermometers and 9.6ºC -70.9 ºC for the chalcedony geothermometers.