Evde bakım hizmeti veren hasta yakınlarının bakım yükü ve bunu etkileyen faktörler

Abstract

Amaç: Bu araştırma, Antalya ili Kaş ilçesinde herhangi bir sebepten yatağa bağımlı olarak (kronik hastalık, yaşlılık, ya da herhangi bir geçirimlik SVH sekeli vs…) sağlığını idame ettirmek durumunda olan, sağlık hizmetini yerinde alması zorunlu hale gelen ve bunu talep eden hastalara, primer bakım veren hasta yakınlarının bakım yüklerinin ve bunu etkileyen faktörlerin belirlenmesi amacı ile planlanmıştır. Yöntem: Kesitsel tanımlayıcı bir araştırmadır. Çalışmanın örneklemi 2019 yılı itibariyle Antalya- Kaş ilçesindeki evde bakım alan bireylerin primer bakım vermekte olan hasta yakınları oluşturur. Örneklem hesabı yapılmadan evrenin tamamına ulaşılması hedeflenmiştir. Her katılımcı ,sosyodemogrofik özellikleri ve Zarit Bakım Yükü Ölçeği formu içeren bir anket formu doldurdu. Verilerin istatistiksel analizinde SPSS 17.0 paket program kullanılmıştır. Bulgular:Bu çalışmada evde bakım hizmeti alan bireylere bakım verenlerin bakım yükü puanı, sosyo-demografik özelliklerine bakılmaksızın orta düzeyde bulunmuştur. Tartışma-Sonuç: Bakım veren bireylerin bakım yükü puan ortalaması 47.52 ±13,718 ‘dir ve sosyodemografik özelliklere bağlı olmaksızın tüm bireylerde orta düzey yük bulunmaktadır. Gelir düzeyi az olanlarla, sürekli ve dönüşümlü bakım vermenin bakım yükü ile istatistiksel olarak anlamlı bir ilişkisi vardır.Ölçek puanları sınıflandırıldığında; %1,7’sinin bakım yükünü yok , %29’unun hafif düzey, %54,1’inin orta düzey ve %15,2’sininde ağır bakım yükü altında olduğu tespit edilmiştir. Uzun bir tedavi süreci, hastalığın tedavisinin sonuca ulaşmaması,tekrar eden ve uzun süren hastane yatışları, hasta ve ailesinin duygusal, sosyal ve ekonomik kayıplar yaşamasına neden olmaktadır. Aile bütçesi ve ülke ekonominisine de önemli yükler getirmektedir. Ailede uzun süreli bakım verenler için en önemli destek kaynağı evde bakım ücretinin ödenmesidir. Evde bakım ücretinin varlığı ve bu bakım ücretinin nasıl alınacağı konusunda evde bakım veren bireyler bilgilendirilebilir. Bakım ücreti şartları daha geniş kapsamlı olmalı ve daha çok bakım veren bireye ulaşması sağlanabilir. Bakım verme aylıkları bireyin tedavi masrafları ve ailenin ekonomik durumuna göre hesap edilerek, ödenecek miktarların kişiye özgü belirlenmesi sağlanabilir. Bakım verme sürecinde asıl sorumluluk alan bireylerin aile ve arkadaş ilişkileri ya da sosyal faaliyetlerinden fedakarlıkta bulundukları görülmektedir. Yanı sıra bu bireyler kendilerine boş zaman ayıramamaktadırlar. Dolayısıyla bireylerin kendilerini yalnız hissetme ihtimalleri artmaktadır. Mevcut bulunan gündüz bakım evlerinin sadece yaşlılara yönelik olmaması her yaştan bakıma muhtaç bireye hizmet edecek şekilde yeniden düzenlenmesi ve sayılarının artması sağlanabilir ve bu sayede bakım veren bireylerin yükü azaltılabilir. Aile bireyleri günlük bakımda ihtiyaç sahibine destek olabilecek; yerel yönetim, kamu, özel kuruluş imkanları ve sivil toplum ağı ile kuşatılmalı ve desteklenmelidir.

Purpose: This research is aimed at patients who are bedridden for any reason (chronic illness, old age, or any sequelae of LVH, etc.) in Antalya province Kaş District, who have to maintain their health, who have become obligated to receive health services on site and who demand it. It was planned to determine the care burden of primary care patient relatives and the factors affecting it.Method: It is a cross-sectional descriptive study. The sample of the study consists of the relatives of the patients who provide primary care of the individuals who receive home care in Antalya-Kaş district as of 2019. It is aimed to reach the entire universe without making a sample calculation. Each participant filled out a questionnaire including sociodemographic characteristics and Zarit Care Burden Scale form. SPSS 17.0 package program was used in the statistical analysis of the data.Results: In this study, the caregiver burden score of the individuals receiving home care service was found to be moderate regardless of their socio-demographic characteristics.Discussion-Conclusion: The mean care burden score of caregivers is 47.52 ± 13,718 and all individuals have a moderate burden regardless of sociodemographic characteristics. There is a statistically significant relationship between the caregiver and the burden of care for those with low income levels. When the scale scores are classified; It was determined that 1.7% had no care burden, 29% had a light level, 54.1% had a moderate care burden, and 15.2% had a heavy care burden. A long treatment process, ineffective treatment of the disease, repeated and long hospitalizations cause emotional, social and economic losses to the patient and his family. It also imposes significant burdens on the family budget and the country's economy. The most important source of support for long-term caregivers in the family is the payment of the home care fee. Individuals who provide home care can be informed about the existence of home care fee and how this care fee will be collected. Care fee conditions should be more comprehensive and it can be ensured that it reaches more caregivers. Caregiving pensions can be calculated according to the treatment costs of the individual and the economic situation of the family, and the amount to be paid can be determined individually. It is seen that individuals who take the main responsibility in the caregiving process sacrifice their family and friend relations or social activities. In addition,these individuals cannot spare time for themselves. Therefore, individuals are more likely to feel lonely. The existing day care homes are not only for the elderly, but they can be rearranged to serve people in need of care from all ages, and their number can be increased,thus reducing the burden of caregivers. Family members will be able to support the needy in daily care; local government should be surrounded and supported by public and private organization opportunities and a non-governmental network.