İpek Yolu Şehri Kayalık'ta Karluk Yabgu Sarayı

Abstract

Kayalık, İpek Yolu’nun kuzey güzergahı üzerinde yer alan bir Orta Çağ şehridir. Tarihi kaynaklarda bahsolunan ancak 14. yüzyılda tahrip olduğu için haritadan silinen şehrin, günümüzde Kazakistan Cumhuriyetinin güneyinde Almatı Vilayetine bağlı Sarkan ilçesinin Koylyk kasabasında konumlandığı tespit edilmiştir. Önemli bir İpek Yolu şehri olması nedeniyle UNESCO tarafından 2014 yılında Dünya Mirası listesine alınmıştır. Kayalık’ın şehirleşme tarihine bakıldığında kuruluşunun 5.-6. yüzyıllarda I. Göktürk Kağanlığı dönemine kadar indiği ve bir Karluk şehri olduğu kabul edilmektedir. II. Göktürk (Kutluk) Devletinin yıkılması sonrasında kurulan Karluk Yabgu Devletinin başkenti olmuş daha sonra Karahanlı, Karahitay ve Cengiz Han İmparatorluklarına tabi olarak zaman zaman bağımsızlık kazanan Yedisu Karluk Yabgu Devletine de başkentlik yapmıştır. Bu çalışmada Kayalık'ta ortaya çıkarılan saray kalıntısının mimari plan özellikleri ve zengin arkeolojik verileri ele akınmaktadır.