Ankara Güdül Adalıkuzu petroglifleri

Abstract

Adalıkuzu, Ankara ili Güdül ilçe merkezinin 6,8 km. güneybatısında yer alır. Kaya resimleriyse tapu parsel kayıtlarına göre Adalıkuzu’nun kuş uçumu 3 km güneybatısında bulunan Düdük Dağı’nın güney doğu yamaçlarındaki pano olarak tanımlanan ana kaya yüzeylerinde bulunmaktadır.Tarih öncesi dönemlerden bu yana çevresinde yerleşimler bulunan bölgenin tarihi ve coğrafyası tezimiz kapsamında değerlendirilmiştir. Ardından, kaya resim alanlarının, önceki çalışmalardan farklı olarak, koordinatları ve sınırları fotoğraf ve haritalarıyla birlikte tanıtımları yapılmış, alanların Adalıkuzu ve çevresindeki köylere göre konumu ve hangi köylerden buraya ulaşım sağlanabileceği gibi detaylı açıklamalara gidilmiştir. Devamında Adalıkuzu sınırlarındaki toplam üç kaya resim alanı ve bu alanlarda bulunan doksan bir pano yüzeyindeki sekiz yüz seksen bir tasvirin tamamına envanter numarası verilmiş, tespit edilen betimlemelerin münferit açıklamaları fotoğraf ve ölçekli çizimlerle desteklenmiştir. Alanda saptanan tasvirlerin kendi aralarında gösterdikleri benzerlikler veya farklılıkların tespiti sonrasında bunlar, insanlar, süvariler, hayvanlar, bitki/ağaçlar, damgalar, şekiller, haçlar ve yazıtlar başlıkları altında ele alınmıştır. Betimlemelerin karşılaştırmalı örnekleri öncelikle Orta Asya ve komşu coğrafyalardaki petroglif ve grafitiler içerisinde aranarak ait olabilecekleri kültürel, sosyolojik, mitolojik, ikonografik anlatımlarla da incelenerek, varsa arkeolojik veriler içerisinde ve sanat eserleriyle analoji ve stil kritikleri gerçekleştirilmiştir. Çalışmanın son kısmında, yazılı kaynakların sınırlı olduğu dönemlere şahitlik eden, Sanat Tarihi biliminin başlangıcı sayılabilecek kaya resimlerinin örneklerinden bir bölümünü oluşturan bölgedeki petrogliflerin, hangi teknikler kullanılarak, kimler tarafından ve ne zaman yapıldığına yönelik sorulara, cevaplar aranarak, tasvirlerin ait oldukları kültür ve geleneğin izleri bu kapsamda sürülmüştür.

Adalıkuzu is located 6,8 km. southwest of the Güdül district of Ankara Province. The petroglyphs of Adalıkuzu are located on the surfaces of the bedrocks (defined as rock panels) situated on the south-eastern slopes of Düdük Mountain, 3 km. southwest of Adalıkuzu according to the land registry and cadastre.Having been surrounded by historical settlements since prehistoric times, the region is in the first place evaluated in terms of its history and geography and then, unlike previous studies, the petroglyph sites are defined with their coordinates and boundaries in company with photographs and maps, as well as the distance between the sites and the villages around them are given. Furthermore, hundred and eighty-one depictions, engraved on ninety-one rock panels surfaces of the three petroglyph sites in Adalıkuzu, have been given individual inventory numbers. The descriptions of the depictions have also been accompanied with photographs and scaled drawings. The depictions are defined under such various subheadings as humans, horsemen, animals, plants//trees, tamgas, figures, crosses, inscriptions and so forth, considering the similarities or differences of the depictions discovered. Comparable examples of the depictions are initially investigated in petroglyphs along with graffities discovered in Central Asia and in the neighbouring locations. Petroglyphs witness to the periods in which the written evidence are scarce and thereby, in the last part of the study, the methods employed in the petroglyphs as well as the questions of when and who created them are explored.