Sıçanlarda alkolün oluşturduğu gastrik mukozal hasarda pentoksifilinin koruyucu etkisi: Prostaglandin ve nitrik oksit ile ilişkisi

Abstract

Bu çalışmada sıçanlarda alkolün oluşturduğu gastrik mukozal hasar modeli kullanılarak, pentoksifilinin (PTX) koruyucu rolü; prostaglandinler (PG), nitrik oksit (NO) ve serbest oksijen radikalleriyle olan ilişkisi incelenmiştir. Altı gruba ayrılan (n=8-10) sıçanlara 2 ml %98'lik alkol orogastrik yolla verilerek gastrik hasar oluşturulmuştur. Bundan 30 dak. sonra hayvanlar sakrifiye edilerek midelerinde gelişen mukozal hasar makroskopik ve mikroskopik olarak değerlendirilmiş, mide pH'sı ölçülmüş, ayrıca dokuda malondialdehid (MDA) ve okside ve redükte glutatyon (GSSG ve GSH) düzeyleri tayin edilmiştir. Gruplara alkolden 1 saat önce; Grup 1: serum fizyolojik (SF) intraperitoneal (i.p.) 1 ml, Grup 2: 100 mg/kg PTX i.p., Grup 3: 1 ml SF subcutan (s.c.) 1 saat sonra 100 mg/kg PTX i.p., Grup 4: 5mg/kg dozda indometazin s.c. 1 saat sonra 100 mg/kg PTX i.p., Grup 5: 1 ml SF 1 saat sonra 100 mg/kg PTX i.p., Grup 6: 60 mg/kg dozda L-NAME (NO sentez inhibitörü)1 saat sonra 100 mg/kg PTX i.p. uygulanmıştır. Alkolden önce PTX ile yapılan ön tedavi makroskopik ve mikroskopik lezyon skorunu anlamlı şekilde azaltmıştır (sırasıyla; 27.5±19.5'e karşı 10.6±3.7, p<0.05 ve 1.87±0.83'e karşı 0.88±0.60, p<0.05). PTX verilen grupta MDA düzeyi 351.1±94 nmol/g yaş doku iken kontrol grubunda 624.3±234 bulunmuştur (p=0.01), GSH/GSSG oranı ise benzer bulunmuştur. İndometazin verilerek PG sentezinin inhibe edilmesi deney sonuçlarını etkilemezken, L-NAME verilmesi gastrik mukozal hasarı belirgin şekilde artırmıştır. Sonuç olarak, sıçanlarda alkolle oluşturulan gastrik mukozal hasarda pentoksifilin koruyucu bir rol oynamakta ve bu etki PG'lerden bağımsız, NO ile ilişkili mekanizmalar üzerinden gerçekleşmektedir.