Koroner arter bypass cerrahisi uygulanacak hastalarda preoperatif rutin karotis doppler ultrasonografisi

Abstract

Amaç: Bu çalışmada, koroner arter bypass cerrahisi (CABG) uygulanacak hastalarda karotis arter hastalığı sıklığını, anlamlı karotis arter stenozu yönünden belirleyici parametreleri, kritik stenozu olan ve karotis arter endarterektomisi (CEA) gereken hasta oranını tespit etmeyi amaçladık. Gereç ve Yöntemler: Mayıs-Aralık 2002 tarihleri arasında elektif CABG operasyonu uygulanan 88 hasta çalışmaya alındı. Ortalama hasta yaşı 61.86 ± 9.14 [32min-82max] idi. Operasyon öncesi tüm hastalara rutin olarak karotis Doppler USG yapıldı. %70 ve üzerinde stenoz varlığı kritik stenoz olarak kabul edildi. Bu hastalara CABG ile birlikte CEA operasyonu da uygulandı. Anlamlı karotis arter stenozu (±%50 stenozu) olan hastalar (grup-I) ile ±%50 stenozu olan hastalar (grup-II); yaş, cinsiyet, hipertansiyon (HT), diabetes mellitus (DM), sigara kullanımı, periferik arter hastalığı (PAH), sol ana koroner arter (LMCA) hastalığı, hastalıklı koroner arter damar sayısı (HDS) ve distal anastomoz sayısı (DAS) yönünden karşılaştırıldı. İstatistiksel değerlendirme için, Fisher tam olasılıklar testi ve bağımsız iki örnek t testi kullanıldı. Bulgular: CABG uygulanacak hastaların %81.8’inde karotis arter tutulumu tespit edildi. Ciddi karotis arter hastalığı oranı %5.7, CEA uygulanan hasta oranı ise %3.4 idi. Yaş ortalaması (66 ±6.4/60.9 ±9.1, p= 0.091), PAH (%40/%12.8, p= 0.063) ve LMCA hastalığı (%30/%8.9, p= 0.062) oranı grup-I’de grup-II’ye göre daha yüksek olmakla birlikte, 2 grup arasında istatistiksel olarak fark tespit edilemedi. Cinsiyet, HT, DM, sigara kullanımı, HDS yönünden gruplar arasında istatistiksel olarak fark yoktu. Ancak DAS (3.7 ±0.82/2.89 ±0.74, p= 0.002) grup-I’de anlamlı olarak daha yüksek oranda saptandı. CEA uygulanan hastaların hiçbirinde kardiyak ve nörolojik morbidite/mortalite gözlenmedi. Post-CABG erken dönem mortalite oranı %2.3, majör stroke oranı %1.1 idi. Sonuç: Diffüz koroner arter hastalığı bulunan ve CABG uygulanacak olan hastaların preoperatif dönemde rutin olarak karotis Doppler USG ile değerlendirilmesi uygundur.