Klinik laboratuvarlarda toplam laboratuvar performansının değerlendirilmesi: Normalize OPSpec grafikleri, Altı siğma ve hasta test sonuçları

Abstract

Bir günde onlarca test yapılan hastane klinik laboratuvarlarının toplam performansı iç kalite kontrol ve hasta test sonuçlarının birlikte değerlendirilmesiyle belirlenebilir. Bu süreçte, bilgisayarlarla sağlanan veri değerlendirme olanakları ve yeni yönetim tekniklerinden yararlanılabilir. Bu bağlamda planlanan bu çalışmada, Altı Sigma Metodolojisinden yararlanılarak laboratuvarımızın aylık İKK sonuçlarından her test için analitik süreç sigma düzeyleri hesaplandı (Kasım ve Aralık 2003). Analitler “süreç sigma düzeylerine” göre sınıflandırıldı (S grupları). Aynı zamanda, laboratuvarımıza başvuran hasta test sonuçları Normallerin Ortalaması (Average of Normals-AON) yaklaşımı ile değerlendirildi ve hasta popülasyonunun %95 merkezi dağılım istatistiği hesaplandı. Her analit için merkezdeki popülasyon değişkenliği (CVpop) beklenen değişkenlik (CVtop) ile oranlandı. CVtop düzeyleri CVtop 2 = CVpreA 2 + CVA 2 + CVI 2 + CVG 2 eşitliğinden hesaplandı. Hesaplanan ve beklenen CV’ler arasındaki orana göre analitler sınıflandırıldı (CVO grupları). Analitler S ve CVO değerlerine göre 3x3 matriksinde incelendi. Bu matrikse göre gruplar incelendiğinde; “S sorunlu-CVO sorunsuz” olanların kalite kontrol materyalleri (KKM); “S sorunlu-CVO sorunlu” olanların KKM, reaktifler, pre- ve post-analitik; “S sorunsuz- CVO sorunlu” olanların pre-ve post-analitik açıdan değerlendirilmesi gerektiği kararı alınabilmektedir. Bu şekilde, hangi analitin ölçüm işleminde sorun olduğu ve bunun hasta sonuçlarına nasıl yansıdığı değerlendirilebilir ve aylar arasındaki durum karşılaştırılabilir. İki aylık değerlendirmelerin sonuçları ışığında bu yöntemin toplam laboratuvar sürecinin aylık değerlendirilmesinde yararlı bir yöntem olabileceği görüşü paylaşılmaktadır.