Gelir Vergisinde Tarife Yapısı: Adalet ve Etkinlik Temelli Teorik Tartışmalar Çerçevesinde Karşılaştırmalı Bir Analiz

Abstract

Bu çalışma, gelir vergisinin farklı tarife yapılarını adalet ve etkinlik temelinde analiz etmektedir. Gelirin artan oranlı vergilendirilmesi, bir taraftan gelir dağılımında eşitliğin sağlanmasına hizmet etmekte öte yandan da etkinlik kayıpları şeklinde ekonomik soruna yol açmaktadır. Yüksek marjinal vergi oranlarıyla müterakkiyet kazandırılan bu tarife yapısı bireylerin çalışma, tasarruf ve yatırım kararlarını olumsuz etkilemektedir. Ayrıca vergi yönetim ve denetimi ile ilgili olarak ortaya çıkan aksaklıklardan dolayı, gelirin yeniden dağıtımı açısından da yeterince başarılı olamadığı görülmektedir. Bunların bir sonucu olarak kalkınmanın gecikmesine, vergi bilincinin olumsuz etkilenmesine ve vergiye karşı gizli bir isyana neden olmaktadır. Oysa gelirin düz oranlı şekilde vergilendirimesi ile, hem bireylerin iktisadi kararlan üzerinde daha az çarpıtıcı etki yaratmak hem de gelirin sosyal adaletçi bir anlayışla yeniden dağıtımını gerçekleştirmek mümkündür.