Handere Formasyonu (Kuzey Adana) killi seviyelerinin şişme özelliklerinin incelenmesi

Abstract

Handere Formasyonu Adana ili yerleşim alanı içerisinde kil, silt ve kiltaşı litolojilerindeki ince taneli malzemelerden oluşmaktadır. Çeşitli killerin su ile temaslarında şişme göstererek üzerlerinde bulunan yapılarda hasarlara neden oldukları eskiden beri bilinmektedir. Kilin şişme özeliği ve şişme parametrelerinin belirlenmesi amacıyla ortaya konulmuş çeşitli deneysel yöntemler bulunmaktadır. Bu çalışma ile Adana ili yerleşim alanı içerisinde yer alan Handere Formasyonu içerisindeki toplam 11 ayrı noktada incelenen killi birimlerin şişme özellikleri araştırılarak değerlendirilmiştir. Handere Kili, CH, MH, CL ve ML zemin sınıfında (USCS) yer alan birimlerden oluşmaktadır. Birimlerin katyon değişim kapasitesi (KBK) değerleri 19.02 mek/100 gr ile 42.14 mek/100 gr arasında değişmekte olup, bunların illit, kaolinit veya halloysit grubuna ait killer olabileceği belirlenmiştir. Killerin şişme potansiyelleri değişik araştırmacıların öngörülerine göre farklılık sunmaktadır. Ancak, aynı lokasyona ait farklı seviyelerde bile farklı şişme potansiyeli değerlerinin bulunması killerin davranışının seviyeler mertebesinde değişim gösterdiğini ortaya koymaktadır. Zeminlerin şişme indisi değerleri 0.16 - 0.57 aralığında ve büzülme limiti değerleri % 10.8 - % 29.2 aralığında yayılım sunmaktadır.