İntihar ve kişilik

Abstract

Amaç: İntihar en önemli halk sağlığı sorunlarından biridir. Koruyucu ruh sağlığı kapsamında ele alınması gereken intiharın çok çeşitleri nedenleri vardır. Mizaç, bireylerin doğasında bulunan, yaşamları boyunca değiştiremedikleri genetik ve yapısal davranışsal özellikleridir. Karakter ise, eğitim ve çevresel etkilerin katkıda bulunduğu, zamanla değişebilen bir kavram olarak ele alınmaktadır. Bu çalışmada intihar girişiminde bulunmuş olguları sağlıklı kontrollerden ayıran kişilik özelliklerinin saptanması amaçlanmıştır. Yöntem: Mayıs 2003-Ağustos 2005 tarihleri arasında Gaziantep Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Servis Bölümü’ne başvuran ve psikiyatrik yönden değerlendirilmeleri istenen intihar girişiminde bulunmuş olgular (s=69) DSM-IV tanı ölçütlerine göre değerlendirilmiş, Mizaç ve Karakter Ölçeği (MKÖ-240 maddelik), Beck Depresyon Ölçeği (BDÖ), Beck Umutsuzluk Ölçeği (BUÖ) uygulanmış ve kişilik profilleri, yaş ve cinsiyet açısından eşleştirilerek ruhsal bozukluğu olmayan kişilerden oluşan kontrol grubuyla (s=77) karşılaştırılmıştır. Bulgular: İntihar girişiminde bulunmuş olgularda kontrollerle karşılaştırıldığında zarardan kaçınma, kendini aşma skorları yüksek; kendini yönetme, işbirliğine yatkınlık, ödül bağımlılığı skorları düşük bulunmuştur. İntihar girişimi grubunda BUÖ zarardan kaçınma skoru ile pozitif yönde; ödül bağımlılığı, sebat etme, kendini yönetme, işbirliğine yatkınlık skorları ile negatif yönde ilişkilidir. İntihar girişimi grubunda cinsiyetler arasında MKÖ skorları açısından erkeklerde sorumluluk alma skoru daha yüksek iken, kadınlarda belirsizlik korkusu, erdemlilik, merhametlilik alt skorları daha yüksek bulunmuştur. Kontrol grubunda ise kadınlarda duygusallık, bağlanma ve empati alt skorları daha yüksek bulunmuştur. Sonuç: İntihar girişiminde bulunmuş olguların mizaç ve karakter özellikleri sağlıklı kontrol grubu ile karşılaştırıldığında bazı önemli farklılıklar göstermektedir. İntihar girişiminde bulunmuş olguların kişilik özelliklerinin belirlenmesi farklı tedavi yaklaşımlarının uygulanmasında yararlı olabilir.