Emek sermaye çelişkisinde Türk modernleşmesi ve küresel popülizm

Abstract

Bu çalışma, devletçilik kadar önemli olan popülizme ve onun dönemlere göre değişen işlevselliğine dikkat çekmektedir. II. Dünya Savaşı’ndan sonra iş, istihdam, gelir ve genel olarak toplumun refahını artırmayı önceleyen Keynesyen sosyo-ekonomik politikalar, neo-liberalizm ile birlikte tamamen terk edilmiş ve bunun bir sonucu olarak eylem boyutu hiç olmayan söylem boyutu güçlü bir popülizm kendini göstermeye başlamıştır. Ayrıca söz konusu popülizm, 1950’lerde sermaye ağırlıklı bir görünüm almıştır. Bu, ilerleyen yıllarda neo-liberalizmin özellikle gelişmekte olan toplumlara sermaye transferini kolaylaştırıcı bir nitelik olarak değerlendirilebileceği anlamına gelir. Öte yandan bu süreçte özellikle 1970’lerden sonra emeği önceleyen bir sosyo-ekonomik politika olanak ve olasılığını gündeme getirecek bir sosyal ortam ortaya çıkmıştır. Ne var ki 1980’lerden sonra neo-liberalizm, tüm gündelik yaşamı derinden etkileyen ve emeğin tüm işlevselliğine rağmen sermayenin gücünü artırmak üzere bireysel özgürlüğü ve buna bağlı olarak tüketimi önceleyen üstün ve yetkin toplumsal bir aygıt olan küresel popülizmi ortaya çıkarmış ve pekiştirmiştir. Gerçekten de merkeziyetçilik ve evrenselcilik önceliği olan ve uygulanması oldukça güç modernizme oranla bireyciliği, özgürlüğü ve buna bağlı olarak sınırsız tüketimi vurgulayan post-modernizm küresel popülizmin yaygınlık ve etki alanını dikkate değer ölçüde artırmıştır. Böylece diğer gelişmekte olan toplumlar gibi Türk toplumsal yapısının da küreselleştiği ve çağa ayak uydurduğu inancı, küresel popülizmin kapsama alanını açıkça ortaya koyar.