Tıp fakültesi öğrencilerinin yaşam doyumu ve öz-bakım gücü düzeyleri ve etkileyen faktörler

Abstract

AMAÇ: Yaşam doyumu kişinin hedeflerine ulaşma derecesi olarak da tanımlanabilir. Öz-bakım gücü ise bireyin kişisel olarak yaşamını, sağlık ve iyiliğini korumak için kendine düşeni yerine getirmesidir. Bu çalışma, Pamukkale Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde öğrenim gören öğrencilerin yaşam doyumu ve öz-bakım gücü düzeylerini belirlemek, bunlar arasındaki ilişkiyi incelemek ve etkileyen faktörleri ortaya çıkarmak amacıyla yapılmıştır. YÖNTEMLER: Araştırmanın verileri 11-22 Ekim 2010 tarihleri arasında gerekli izinler alındıktan sonra toplanmıştır. Araştırmanın evrenini Pamukkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Dönem 1-6 öğrencileri oluşturmaktadır. Örneklem seçimine gidilmemiş, bütün öğrencilerin araştırmaya alınması planlanmıştır. Sözlü onam veren 310 (%70,0) öğrenci araştırmaya katılmıştır. Verilerin toplanmasında kullanılan anket formu üç bölümden oluşmaktadır. Birinci bölüm sosyo-demografi k özellikleri sorgulamaktadır. Bu bölümde sosyoekonomik seviyeyi tespit etmek için Aile Refah Ölçeği’ne yer verilmiştir. İkinci bölüm Öz-bakım Gücü Ölçeği’nden, üçüncü bölüm ise Yaşam Doyum Ölçeği’nden oluşmaktadır. BULGULAR: Katılımcıların çoğunluğu kadın (%55,8), yaş ortalaması ve standart sapması (ss) 20,7(1,8)’dir. Öz-bakım gücü (ÖBG) puan ortalaması (ss) 95,8 (18,7), alt ve üst değerler ise 38 ve 140 olarak bulunmuştur. Araştırmamızda yaşam doyumu (YD) puan ortalaması (ss) 24,5 (6,5), alt ve üst değerler ise 5 ve 35’tir. Öğrencilerin yaşam doyumu puanları ile öz-bakım gücü puanları arasında istatistiksel olarak anlamlı korelasyon mevcuttur (r=0,40, p<0.001). Diğer faktörlerin karıştırıcı etkileri uzaklaştırdıktan sonra, anne eğitim düzeyi yüksek olanlarda (p=0.01), sosyoekonomik düzeyi yüksek olanlarda (p=0.02) ve ilk üç sınıfta okuyan tıp öğrencilerinde (p=0.04) YD puanı yüksektir. Benzer şekilde, sosyal aktivitesi fazla olanlarda (p=0.01), sosyoekonomik düzeyi yüksek olanlarda (p=0.02), sigara içmeyenlerde (p=0.01) ve en az bir hobisi olanlarda (p=0.03) ÖBG puanı yüksektir. SONUÇ: Öğrencilerin YD ve ÖBG ile yakın ilgisi olduğundan, a) üniversite ortamında sosyal faaliyetlere ve hobilere uygun ortamların ve alt yapının oluşturulmasını, öğrencilerin sosyal ve spor aktivitelerine katılımının teşvik edilmesini, b) sigaraya karşı yeterli mücadelenin üniversite yönetimi tarafından sağlanmasının ve kötü örnek teşkil etmemesi için sigara yasağının yasalarca belirtilen bölgelerde dikkatli şekilde uygulanmasını, düzenli aralıklarla tüm öğrencilere ulaşacak şekilde sigaranın zararlarına ilişkin eğitimlerin yapılmasını, sigara içenlerin sigarayı bırakması yönünde teşvik edici aktivitelerin ve uygulamaların yapılmasını, c) toplumun eğitim seviyesinin yükseltilmesi çabalarının artırılmasını önerebiliriz.