Burdur’da 2009 yılında doğum yapmış kadınların doğum özellikleri ve doğum sonu bakım hizmetleri

Abstract

AMAÇ: Çalışmada; Burdur’da 2009 yılında doğum yapmış kadınların doğum özellikleri ve doğum sonu bakım hizmetlerinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. YÖNTEM: Çalışmada; “Burdur’da 2009 Yılında Doğum Yapan Kadınların Doğum, Doğum Sonu Bakım Hizmetleri ve Çocuklarının Beslenme Durumu” araştırmasının “Doğum ve Doğum Sonu Bakım” ile ilgili verileri kullanıldı. Kesitsel tipte planlanan çalışmanın evrenini Burdur’da 2009 yılında doğum yapmış kadınlar oluşturmaktadır. Evrenin tespitinde, aile hekimlerinden istenen 2009 yılında doğum yapmış kadınların listesinden yararlanıldı. Bildirilen kadın sayısı 2318’dir. Evreni temsil eden, ulaşılması gereken örneklem büyüklüğü 1179 olarak hesaplandı. Veriler; yüz yüze görüşme tekniği kullanılarak toplandı ve SPSS paket programında analiz edildi. BULGULAR: Yaş ortalaması 27,1 (±5,5) olan kadınların yaşadıkları hanenin ortalama büyüklüğü 4,3 (±1.2)’dür. Kadınların %22,1’i geniş ailede ve %64,4’ü köyde yaşamaktadır. Kadınların %8,0’i eşiyle akraba, %52,8’i görücü usulüyle evlenmiştir ve %1,3’ünün resmi nikâhı bulunmamaktadır. Her 4 kadından 1’i ev kadını olup, %1,8’inin formel eğitimi, %76,4’ünün sosyal, %7,1’inin sağlık güvencesi bulunmamaktadır. Kadınların ortalama gebelik sayısı 2,1 (± 1,2), çocuk sayısı 1,8 (± 0,8)’dir. Kendiliğinden düşük, isteyerek düşük, ölü doğum ve 5 yaş altı çocuk ölüm oranı sırasıyla %16,4, %6,6, %2,7, %3,4’dür. Kadınların %99,8’i hastanede, %67,3’doktor kontrolünde, %62,8’i sezaryen ile doğum yapmıştır. Doğum sonu hastanede kalınan gün ortalaması 1,9 (±3,1)’dır. Kadınların %4,8’i hastaneden taburcu olduktan sonra Doğum Sonu Bakım (DSB) almamıştır. DSB alan kadınlar bu hizmeti %2,2 oranında evde aile hekimi/aile sağlığı elemanından, %33,9’u kadın doğum uzmanından muayenehanede almıştır. Kadınların %92,2’si 1, %15,2’si ise 3 kez DSB almıştır. DSB alan kadınlar ilk DSB’ı %76,5 oranında birinci haftada almıştır. Doğum Sonu Bakımda aile hekimi/aile sağlığı elemanı en çok (%88,2) emzirme eğitimi vermiş iken, kadın doğum uzmanları en çok (%85,1) karın muayenesi yapmıştır. Doğumdan sonra kadınların %33,6’sına tetanos toksoidi yapılmamış ve %27,2’sine demir preparatı verilmemiştir. SONUÇ: Burdur’da 2009 yılında yapılan doğumların hemen tamamı hastanede ve sağlık personeli kontrolünde gerçekleşmiştir. Sezaryen oranları çok yüksektir. Verilen DSB hizmetleri nicelik, nitelik ve zamanlama açısından yetersizdir.