Türkiye-Avrupa Birliği ilişkilerinin başlangıcı: Türkiye'nin Avrupa ekonomik topluluğu'na (AET) üyelik başvurusu

Abstract

Avrupa Birliği (AB) üyeliği, Türk dış politikasında önemli yere sahip konulardan biridir. Bazı dönemler önceliğini kaybetse de hiçbir zaman gündemden düşmemiş, Türkiye'nin Batılılaşma hedefi ile koşut olduğundan bu hedefe ulaşmada belirleyici rol üstlenmiştir. Süreç içerisinde, birlik üyeliğinin getireceği başarıya paralel, üyelik konusu daha güncel bir çizgiye oturmuş ve gündelik siyasetteki ağırlığını arttırmıştır. Kimi zaman seçim kazandıran, kimi zaman da hükümetleri zora sokan bir niteliğe bürünmüştür. 12 Eylül 1980 sonrası Anavatan Partisinin iktidara gelmesiyle hız kazanan Türk-AB ilişkilerinin temelini, 31 Temmuz 1959'da, Demokrat Parti atmıştır. Bu çalışmayla birlikte, Türkiyenin ABye üyelik başvurusunun hangi amaçlarla yapıldığı, Avrupa Ekonomik Topluluğu (AET) ile ilişkilerin dönem içerisinde Türk dış politikasındaki yeri ve başvurunun kamuoyunda yarattığı tartışmaları belirlemek amaçlanmıştır. Böylece üyelik hedefinin ilk yıllarındaki genel durum ortaya konacaktır. Birlik için o zamanki ismi olan Avrupa Ekonomik Topluluğu (AET) ifadesi kullanılacaktır. Basındaki yorumlar alıntılandığında ise özgün metinde yer alan Müşterek Pazar ifadesi değiştirilmeyecektir.