M.Ö. I. binyıl’da mezopotamya’da nehir ulaşımı: Asur örneği **

Abstract

Arkeolojik bulgu ve çivi yazılı belgelere göre Mezopotamya nehirleri erken dönemlerden itibaren ulaşım amacıyla kullanılmışlardır. M.Ö. I. Binyıl’da özellikle Asur kayıtlarında pek çok nehir ve az sayıda da olsa su kanalı ismi zikredilmektedir. Mezopotamya’nın kuzeyinde yapılan tarım büyük ölçüde yağmura bağımlı olduğundan, Asur kralları kurak geçen dönemler için su kanalları inşa ettirmiştir. Su kanalı yapımı, özellikle başkent değişiklikleri esnasında zorunlu ve kaçınılmaz olmuştur: başkentin başka bir şehre nakli, suyun da taşınması anlamına gelmekteydi. M.Ö. I. Binyıl’ın ilk yarısında Asur tahtına çıkmış olan krallar özellikle Habur ve Fırat Nehirleri’nin kollarını Kuzey Suriye ve Anadolu’ya yaptıkları askerî seferler sırasında askerî bir güzergâh olarak kullanmışlardır. Ayrıca seferler sonrasında bölgeden elde edilen kerestenin de, nehirler kanalıyla, Asur’a taşındığı Asur kral yıllıklarında ifade edilmektedir. Çivi yazılı metinlerde “kanal denetçisi” unvanını taşıyan görevlilerin olması, mevcut veya yeni yapılan kanalların Asur kralına bağlı görevliler tarafından gözetim altında tutulduğunu göstermektedir.