Karabük toplum sağlığı merkezi bölgesinde doğum öncesi bakım hizmetlerinin nicelik ve niteliği

Abstract

Bu araştırmada; Karabük Toplum Sağlığı Merkezi (TSM) Bölgesinde, aile hekimi/aile sağlığı elemanlarınca verilen doğum öncesi bakım (DÖB) hizmetlerinin gebelik haftasına göre uygunluğunun hem nicel hem de nitel düzeyde tanımlanması amaçlanmıştır Gereç Yöntem Tanımlayıcı tipte olan bu çalışmada; 18 Ocak 2011 tarihinde, Karabük Toplum Sağlığı Merkezine (TSM) bağlı 753 gebeden; %8 prevalans, %2 yanılma payı ve %5 hata düzeyi ile 365 gebe örnekleme seçilmiştir. Örnekleme seçilen kadınların %93.0’ne evlerinde ulaşıldı. Anket, Sağlık Bakanlığı Doğum Öncesi Bakım Yönetim Rehberi’nden yararlanılarak hazırlanmıştır. Analizlerde ortalama, ortanca gibi tanımlayıcı ölçütler kullanıldı. Bulgular Gebelik haftasına göre tam izlenmeyenler, 15-24 aydakilerin %23,7’sini, 25-32 ayda %34,4’ünü, 33-42 ayda %52,1’ini oluşturmaktadır. Doğum yapan gebelerde en az dört izlem yapılanlar %66,7’dir Kadınların %15,6’sının ilk izlem zamanı 15 hafta ve üzeridir. %62,5’inin boyu hiç ölçülmemiş, %13’ünün ÇKS hiç dinlenmemiştir. Tüm gebelerin %13,6’sına hiç kan tetkiki, %49,9’una idrar tetkiki %80,8’ine HBV antijeni istenmemiştir. Doğum yapmış ya da son trimesterde olan kadınların %41,8’iyle doğum koşulları planlanmamış ve aynı grubun %15,5’ine emzirme eğitimi verilmemiştir. Sonuç Aile hekimliğinde doğum öncesi izlem sayısında gelişmeler varken, niteliği hala yeterli düzeyde değildir. Aile hekimlerine ve ebelere gebe izlemleriyle ilgili hizmet içi eğitimler düzenli olarak verilmeli ve Sağlık Bakanlığı izlem rehberinin daha aktif kullanılması sağlanmalıdır. Ayrıca TSM’lerin belli aralıklarla yapacağı alan araştırmalarıyla gebe izlemlerini değerlendirmesi, bu izlemlerinin niteliğinin arttırılmasına katkıda bulunacaktır. Anahtar sözcükler: Doğum öncesi bakım, gebelik, ilk izlem zamanı, izlem niteliği