Diyabet bakım kalitesinin değerlendirilmesinde laboratuvar test sonuçları nasıl kullanılabilir?

Abstract

Özet Amaç:Diyabet bakım kalitesinin değerlendirilebilmesi için kalite indikatörleri belirlenmektedir. Bazı kalite indikatörleri hasta muayene verilerinden olduğu kadar HbA1c, LDL-Kolesterol, idrarda albumin, kreatinin klirensi veya hesaplanmış glomerüler filtrasyon hızı (eGFR) gibi laboratuvar test sonuçlarından elde edilen sonuç ölçülerinden hesaplanır. Çalışmamızda bu testlerin klinik yararlanım ve diyabet bakım kalitesinin değerlendirilmesinde kullanılma durumunun değerlendirilmesi amaçlandı. Gereç ve yöntem: Diyabet ve komplikasyonlarıyla ilişkili klinik birimlerden ve laboratuvardan oluşturulan ekip çalışma protokolünü hazırladı. Davet edilen 199 kuruluştan üçü çalışmayı yürüttü. Başlangıçta hasta sayısı 243 idi. Klinik muayeneler çalışma başında yapıldı. Hastalar protokole göre altı ay izlendi. Toplanan veriler diyabet bakım kalitesi açısından değerlendirildi. Bulgular: Başlangıçta vücut kitle indeksi (VKİ), kan basınçları, açlık ve tokluk glukoz, HbA1c, HDL-K (kadınlarda), LDL-K düzeylerine göre hedef düzeyi karşılamayan hasta yüzdeleri %40 ile %81 arasındaydı. Altıncı ayda HbA1c için %25e düştü. Ortalama değerler incelendiğinde, hasta grubunda 6 aydaki HbA1c ortalamalarında A, B ve C hastanelerindeki düşüşler ve %95 güven aralıkları, sırasıyla, -0,46 (-0,64 ve 0,88); -1,71 (-2,17 ve -1,25) ve -1,20 (-1,64 ve -0,77) olarak saptandı. Risk grubundaki hasta yüzdesinde başlangıca göre düşüş gözlenemese de T.Kol, HDL-Kol, LDL-Kol, trigliserid ve idrarda Alb. ve kreatinin klirens ortalama düzeylerinde de olumlu yönde değişiklikler saptandı. Sonuç: Çalışmamız diyabet bakım kalitesinin değerlendirilmesinde laboratuvar test sonuçlarından yararlanılmasına örnek uygulamalar ve sonuçlar içermektedir. Ancak ülkemizde henüz uygulanmayan bu tür çalışmalar için çoklu disiplinli ve sistematik bir yapılanma gerekmektedir.