Kapitalist sermeye birikimi ve kapitalist kent

Abstract

Özellikle 1980 sonrasında kapitalist sistemin yeniden yapılanmasına denk düşen neoliberal küreselleşme süreci sadece üretim tarzının değil aynı zamanda devletin de yeniden inşa edildiği bir dönüşümü kapsamaktadır. Sermayenin sınır tanımaz akışkanlığıyla karakterize edilen neoliberal küreselleşme süreci, küresel ölçekte hızla her şeyin metalaştırıldığı ve sermayenin mantığına teslim edildiği bir tarihsel sürece tekabül etmektedir. Bu süreçten kentler de nasibini almış, neoliberal ideoloji kentleri sadece kapitalist birikimin mekânları olarak değil, araçları olarak da görmüş ve bu doğrultuda yeniden yapılandırılmasına girişmiştir. Bu yeniden yapılandırmada kentler piyasa mantığına teslim edilmiş ve çeşitli aktörlerinin kullanımına açılmıştır. Bu çerçevede kentler, özellikle iddialı finans merkezleri olarak küresel sistemle entegre olan büyük metropol kentler, yoksulluğun başlıca taşıyıcıları ve bu bağlamda kentsel gerilimlerin de mekânı olmaktadır. Söz konusu sürecin kentsel mekâna yansıması ise, mekânsal ayrışma ve mekânsal dışlanma olarak karşımıza çıkmaktadır. Karşılıklı birbirini besleyen kentsel yoksulluk ve mekânsal ayrışma sürecinin ivme kazandırdığı suç olgusunun yarattığı artan güvenlik endişesinin kentsel pratiklere yansıması ise, korunaklı yaşam alanlarının, yüksek güvenlikli sitelerin inşasının hızla çoğalması ve ortak kamusal mekânların giderek azalmasıdır. Bu çalışmada kentlerin neoliberal küreselleşme sürecindeki değişim ve dönüşümleri sermaye birikim mantığı ekseninde ele alınacaktır.