TERİM DÜNYAMIZDA YILAN: Kavram, Anlam ve Yapı Bakımından

Abstract

Tabiatla iç içe yaşayan Türk insanı, tabiattaki her bitki veya hayvanı, rengi ya da şekilleri, söz varlığına bazen tek bir sözcük bazen de daha karmaşık dil yapılarıyla taşımıştır. Bizler bu söz varlığını, yazılı kaynaklarla da tespit edebildiğimiz ilk dönemlerden itibaren takip etmekteyiz. Yazı, Yılan la ilgili olarak kullandığımız sözlerin bir çok Türk topluluğunda da bulunduğundan hareketle yılan kelimesinin deyim, atasözü ve söz varlığı içindeki yerini tespit etme amacını taşımaktadır. Yazıda tarihî dönemdeki eserlerden bazıları ile günümüz Türk lehçelerinden pek çoğunun söz hazinesi taranmış, yılan la ilgili kullanımlar tespit edilmiş ve dildeki kullanılışına, kavram dünyasındaki yerine, anlamına ve söz dağarcığındaki şekillerine göre ele alınarak bir sonucu ulaşılmaya çalışılmıştır. Yaşadığımız, göçtüğümüz farklı coğrafyalarla ilgili olarak ardımızda kalan söz zenginliğinin tespit edilmesi dilimiz açısından da, bıraktığımız sosyo-kültürel miras ve söz varlığı konusundaki etkilerimiz açısından da, kendi hayat tarzımızı göstermesi açısından da büyük önem arz etmektedir. Tespit edilip incelenen sözler, Türk dünyasının tamamında yılan çevresindeki anlayış ve sosyo-kültürel hayat tarzından kaynaklanan yapının aynı olduğunu göstermektedir.