Çevresel örneklerde cryptococcus neoformans taramaları için patlıcan (Solanum melongena) agarın yeni bir besiyeri olarak değerlendirilmesi

Abstract

Cryptococcus neofomans, özellikle bağışıklık sistemi baskılanmış kişilerde hayatı tehdit eden enfeksiyonlara neden olabilen kapsüllü bir maya mantarıdır. Enfeksiyonların, çevresel ortamdan solunum havasına bulaşması ile oluştuğu kabul edilmektedir. Bilinen çevresel odaklar kanatlı çıkartıları, ağaçlarda çürüyen kovuklar ve topraktır. Öncül maddeleri içeren besiyeri ortamında kahverengi pigmentli maya oluşumu, C.neoformans’ın hızlı tanımlanmasında önemli bir basamaktır. Bu besiyerlerinin yapımında, kolay ulaşılabilir ve ekonomik olmaları nedeniyle bitki tohumları tercih edilmektedir. Guizotia abysinicca (Nijer tohumu, kuşyemi) ile Staib agar, Helianthus annus (Ayçiçeği) ile Pal besiyeri, Brassica nigra (Hardal) tohumu agar, tütün agar, Mucuna pruriens (Kadife fasulye) tohumu agar, Perilla frutescens (Çin fesleğeni) tohumu agar, Rubus fruticosus (Böğürtlen) agar ve öğütülmüş kırmızıbiber agar C.neoformans’ın pigment yapımına dayalı olarak ayırımını sağlayan seçici besiyerleridir. Bu çalışmanın amacı, ülkemizde yaygın olarak bulunan patlıcandan (Solanum melongena) elde edilen yeni bir besiyerinde C.neoformans’ın pigment yapımının araştırılması ve kolonize olduğu çevresel ortamlardan izolasyonunda Staib, Pal ve tütün agarla performanslarının karşılaştırılmasıdır. Araştırmaya 3 farklı patlıcandan (S.melongena Melanzaza viserba, S.melongena Pinstripe F1 ve S.ovigerum Ivory F1) hazırlanan besiyerleri alınmıştır. Ülkemizde sürekli kolo- nizasyonun bulunduğu Gökova-Akyaka bölgesindeki 19 Eucalyptus camaldulensis ağacının kovuklarından sürüntü tekniği ile alınan örnekler, patlıcan besiyeri ile Staib, Pal ve tütün agar besiyerlerine ekilmiştir. Araştırmaya alınan türlerden S.melongena Melanzaza viserba ve S.melongena Pinstripe F1 ile yapılan besiyerlerinde C.neoformans pigment oluştururken, S.ovigerum Ivory F1’den yapılan besiyerinde pigment oluşumu gözlenmemiştir. Kolonizasyon bölgesindeki 19 E.camaldulensis ağacının 11 (%57.9)’inden basit Staib agar, basit Pal agar ve patlıcan agar ile izolasyon yapılabilirken, tütün agar ile 10 (%52.6) örnekten izolasyon yapılabilmiştir. Benzer şekilde C.neoformans üremesi, basit Staib, basit Pal ve patlıcan agar besiyerlerinde sırasıyla 51, 57 ve 48 koloni oluşturan ünite (cfu)/petri plağı (ortanca değer) olarak saptanırken, tütün agarda daha az sayıda (33 cfu/petri) koloni üremesi saptanmıştır. Patlıcan agar besiyerinin C.neoformans’ı çevresel ortamlardan ayırabilme yeteneği, basit Staib ve Pal agar besiyerlerinden farklı bulunmamıştır (p= 0.71). Sonuç olarak çevresel izolasyon taramalarında yaygın olarak kullanılan Staib agar ve Pal agar besiyeri ile birlikte patlıcan agar besiyeri de kolaylıkla hazırlanarak kullanılabilmektedir.